Opis

• Title:
  History of the Western Stalls in the Church of Blessed Virgin Mary in Toruń in the Light of Recent Research and Conservation Work
• Creator:
  Raczkowski, Juliusz
• Description:
  The author attempts a preliminary stratification of the set of choir stalls in the former Franciscan church of the Assumption of the Virgin Mary in Toruń, using methods of structural analysis supported by non-destructive testing (NIR) and dendrochronology. The paper is focused on one fragment of the stalls – the seats, probably moved in the 17th century from the chancel to the last bay of the nave, close to the western portal. These pieces of medieval furniture (formerly probably a single unit belonging to the ensemble in the choir), were extended here with parapets and technically adapted to the requirements of the new location, where they were visually harmonized with the western balcony built at the same time. During the Bernardine period, the stalls  aesthetics have been  readapted to the changes in the balcony (they were decorated with a rocaille ornament, no longer visible today). In this way, the stalls gained a “new life” in their new location. They reflect the confessional and functional transformation of the church. The author devotes particular attention to two ideological threads: the iconographic content of the Gothic pew-end with scenes from Aesop’s fables and the story of Reynart the fox, which were uncovered after almost a century in 2021, and – authenticated thanks to infrared – the Bernardine meditative sentences on the parapets, later painted over. These discoveries were made possible thanks to research conducted within the “Art Inventory of Toruń” project and the preliminary conservation-restoration works of the north section in 2022. The conservation work on the western stalls continues and this text is a proposal for the reconstruction of the object’s history that may be supplemented or modified in the future.;
  Autor dokonuje próby wstępnego rozwarstwienia zespołu stall chórowych w kościele pofranciszkańskim WNMP w Toruniu, korzystając z metod analizy strukturalnej wspartej badaniami nieniszczącymi (NIR) i dendrochronologią. Wywód jest skoncentrowany na jednym ich fragmencie – siedziskach, przeniesionych prawdopodobnie w XVII wieku z prezbiterium do ostatniego przęsła nawy głównej, w strefę portalu zachodniego. Meble te (dawniej zapewne jeden element należący do kompletu stall w chórze) zostały tu rozbudowane o przedpiersia i przystosowane  technicznie do wymogów nowego miejsca, a także wizualnie zharmonizowane z wzniesioną w tym czasie emporą zachodnią.  W okresie bernardyńskim ich estetykę dopasowano znów do zmian w obrębie empory (zostały ozdobione – dziś już niewidocznym – ornamentem rocaille’owym). Na nowym miejscu stalle zyskały „nowe życie” i rejestrują przemiany konfesyjnie i funkcjonalne kościoła. Osobną uwagę autor poświęca dwóm wątkom ideowym: treściom ikonograficznym gotyckiego policzka z scenami z bajek Ezopa i historii lisa Reynarta, które zostały odsłonięte po niemal stu latach w 2021 roku, oraz – uczytelnionym dzięki podczerwieni – bernardyńskim sentencjom medytacyjnym na przedpiersiach, później zamalowanym. Odkrycia te były możliwe dzięki badaniom w projekcie „Inwentarz sztuki Torunia” i sondażowej konserwacji-restauracji policzka i przedpiersi północnych w 2022 roku. Prace konserwatorskie przy stallach zachodnich są kontynuowane, a niniejszy tekst jest propozycją rekonstrukcji historii tego zabytku, która być może zostanie w przyszłości uzupełniona lub odmiennie zinterpretowana.
• Object availability:
  Dostęp otwarty
• Rights:
  Prawa autorskie (c) 2023 Juliusz Raczkowski;
  https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
• Date:
  2023.12.30
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion
• Language:
  polski
• Source:
  Acta Universitatis Nicolai Copernici [Heritage Studies and Conservation Science]; Vol. 54 (2023); 47–94;
  Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo; Tom 54 (2023); 47–94;
  2392-1250;
  0208-533X
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
• Relation: https://apcz.umk.pl/AUNC_ZiK/article/view/47052/37372
• Subject:
  gotyk;
  stalle chórowe;
  Toruń;
  kościół WNMP;
  franciszkanie;
  bernardyni;
  problematyka konserwatorska;
  przekształcenia przestrzeni liturgicznej;
  bajki Ezopa;
  lis Reynart;
  Gothic;
  choir stalls;
  church of the Assumption of the Virgin Mary;
  Franciscans;
  Bernardines;
  conservation issues;
  transformations of liturgical space;
  Aesop’s fables;
  Reynart the fox
• Identifier: https://apcz.umk.pl/AUNC_ZiK/article/view/47052
• Data provider:
  Akademicka Platforma Czasopism
• Can I use it?:
  poproś o pozwolenie
• Type:
  teksty