Polskie powieściopisarki
Pisząc o polskiej literaturze najczęściej wymienia się tych najbardziej, również międzynarodowo znanych pisarzy. Warto zatem przypominać spory wkład kobiecy w polską powieść – kiedyś, na przełomie XIX i XX w. nie było to może na tyle popularne kobiece zajęcie, ze względów dopiero postępującej emancypacji. Jednak właśnie te kobiety, jedne z pierwszych pisarek polskich, które nie bały się pójść za głosem serca oraz wyrażać swojego myślenia o świecie w utworach literackich, stały się inspiracją dla kolejnych pokoleń, aby przełamywać stereotyp wielkiego pisarza, artysty – mężczyzny. Poniżej prezentujemy tylko parę powieściopisarek, zarówno tych najbardziej znanych z pierwszej połowy XX w. jak i kilku współczesnych, na tyle ile to możliwe ze względu na oczywistą nieobecność ich dzieł w domenie publicznej. Nie wybraliśmy także w głównej mierze flagowych dzieł danych autorek, a raczej rozprawy oraz mniej znane aspekty ich twórczości.
Na początek jedna z najbardziej znanych, chociażby przez kanon lektur szkolnych, tworząca jeszcze w XIX w. – Eliza Orzeszkowa. Jej najbardziej znane dzieło Nad Niemnem znajdziemy m.in. w Zielonogórskiej Bibliotece Cyfrowej, w e-bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego przeczytamy ciekawą rozprawę O kobiecie ze zbiorowego wydania pism Orzeszkowej w 1891 r. (studium pisane dla angielskiej zbiorowej książki “O kobietach w Europie” w tym jej autorstwa: o kobiecie polskiej, o kobiecie indyjskiej i listy o kobietach), natomiast artykuł na temat różnych jej powieści znajduje się np. w Tygodniku Ilustrowanym z 1876 r. w Cyfrowej Bibliotece Narodowej POLONA. W tej ostatniej bibliotece znajdziemy także portrety paru powieściopisarek prezentowane poniżej, w tym także portret Marii Konopnickiej oraz wydawnictwo na temat mistycyzmu Konopnickiej z 1924 r. Utwory autorki znajdziemy m.in. w Tarnowsko-Galicyjskiej Bibliotece Cyfrowej np. mało znane opowiadanie Dym. Wśród poniższych portretów z POLONY zauważymy też Ewę Szelburg-Zarembinę, której opowiadania zamieszczane były w społeczno-literackim ilustrowanym tygodniku kobiecym Bluszcz w latach 30. – jego numery dostępne są w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej. Ostatnią fotografią z POLONY jest Maria Dąbrowska ze Stanisławem Stempowskim, na temat której utworów dostępna jest praca pt. Marii Dąbrowskiej świat książki (w świetle Dzienników z lat 1914–1965) – przeczytamy ją w Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego. Ostatnią nie-współczesną pisarką, którą chcielibyśmy wspomnieć jest Zofia Nałkowska – BIblioteka Cyfrowa UMCS prezentuje artykuł z Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska z 1961 r.: O dramatach Zofii Nałkowskiej na temat mniej znanego obszaru twórczości autorki znanej głównie z powieści.
Poza wyżej wymienionymi pisarkami warto nadmienić na razie niewielki, lecz jednak na bieżąco uzupełniany zbiór publikacji na temat autorek najnowszych – jest to np. nagranie ze spotkania z Joanną Bator w ramach czwartku literackiego w Pałacu Działyńskich w Poznaniu dostępne w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej. Spotkanie prowadzone było przez profesora i zarazem krytyka literackiego Przemysława Czaplińskiego. Poza tym, w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych przeczytamy artykuł Do granic. Olga Tokarczuk i Władysław Strzemiński w dwumiesięczniku literackim Teksty Drugie – zawiera on bardzo interesujące powiązanie twórczości autorów. Repozytorium Cyfrowe Uniwersytetu Łódzkiego udostępnia natomiast pracę Metafizyka śmierci w prozie Olgi Tokarczuk na temat filozoficznych i antropologicznych aspektów tego zagadnienia.
