Plakaty reklamowe
W zbiorach repozytoriów cyfrowych należących do Federacji Bibliotek Cyfrowych znajdziemy całe mnóstwo różnych form reklamy – czy to afisze, zabawne reklamy zamieszczone w starych czasopismach, czy też plakaty. Często produkty oraz sposób zachęcania do ich kupna wydają się być współczesnemu konsumentowi śmieszne lub dziwaczne, gdyż dziś zupełnie inaczej rozumiemy „sztukę reklamy” czy kampanie zachęcające do różnych aktywności. Jednak reklama to ważny dokument życia społecznego, przez który łatwiej poznać specyfikę gustów ludzkich w konkretnym okresie w przeszłości. Co więcej, mody lubią powracać, dlatego warto przyjrzeć się archiwalnym plakatom reklamowym, nie tylko pod względem ciekawostek, ale również inspiracji.
Jak można było się spodziewać, pod względem ilości w tym przypadku przoduje z pewnością Cyfrowe Muzeum Narodowe w Warszawie – udostępnia ono całe mnóstwo pięknych, barwnych plakatów, które z osobna zasługują na miano dzieł sztuki. Wiele z nich zawiera także szczegółowe opisy okoliczności powstania, np. Le Thermogéne engendre la chaleur et combat to francuski plakat reklamowy z początku ubiegłego stulecia. Thermogene to nowy produkt , który rozgrzewał i zwalczał kaszel, reumatyzm i kłucie w boku. Trudno jednoznacznie stwierdzić czy był to rodzaj sprzętu medycznego, czy może maści rozgrzewającej. Jest to jedna z najcenniejszych prac w kolekcji Muzeum Plakatu – plakat jest ważny z uwagi na to, że artysta zapoczątkował nim nowy styl, który rozwijał się i obowiązywał, aż do lat dwudziestych XX wieku. Włoski artysta zastąpił pełną wdzięku modną secesyjną ornamentykę płaszczyznami o zdecydowanych barwach. Nowy styl eliminuje wszystko co zbędne i rozpraszające uwagę, pozostawia jednak wysmakowane liternictwo. Drugi obiekt, który zarazem opowiada historię produktu to przykład nowoczesnego stylu plakatu reklamowego: galanteria męska Hermanns & Froitzheim z 1911 r. Plakat z najlepszego okresu Juliusa Klingera ukazuje wirtuozerię graficzną – możemy podziwiać śmiałe płaszczyznowe projektowanie niezwykle nowoczesne, oszczędne jeżeli chodzi o wybór motywu i formy. W tym samym muzeum cyfrowym znajdziemy także Kolekcję Plakatu Polskiego, w której obejrzymy niemniej estetyczne i ciekawe grafiki: Oliwa Związku Spółdzielni Spożywców Społem z ok 1935 r. autorstwa Edwarda Butrymowicza; plakat zachęcający do stosowania nawozów pomocniczych z 1926 r.; czy też reklamę akcji „Ja oszczędzam a wy?”, czyli plakat, który został ogłoszony w 1931 r. głównym „plakatem propagandowym” akcji promującej oszczędzanie wśród polskiego społeczeństwa. Wydrukowany przez Samorządowy Instytut Wydawniczy w Warszawie i reprodukowany także na pocztówkach, wraz z innymi plakatami, broszurami oraz książkami był częścią rozbudowanego systemu informacyjnego Komunalnych Kas Oszczędności – instytucji oszczędnościowo- kredytowych, działających w Polsce do 1948 r.
Interesujące plakaty reklamowe znajdują się także w Cyfrowej Bibliotece Narodowej POLONA: znany do dziś Persil z Bydgoskich Zakładów Chemii Gospodarczej „Pollena”, oraz dwa plakaty zaskakujące współczesnego czytelnika ze względu na diametralnie odmienny dyskurs dietetyczny – Odżywcza wartość piwa oraz Spożywajcie cukier – Kto dużo pracuje, musi jeść dużo cukru. Biblioteka Cyfrowa UMCS
prezentuje jednolite estetycznie litografie: dwie związane z rozwojem przemysłu gazowniczego w Polsce – Gotuj gazem i Najlepsza kąpiel – na gazie! oraz reklamę wełny i włóczki marki Trójkąt w kole z 1933 r. Ostatni prezentowany przez nas afisz udostępniony został przez Centralną Bazę Judaików – to barwny plakat – reklama świąteczna napojów firmy Schweppes (Schweppes Xmas Prestige Advertisement) w scenerii zimowej.
