Object's details: Etudes sur les officiers silésiens au XIIIe siècle

Provider:Platforma Otwartych Czasopism Naukowych UAM

Description

Title:
Etudes sur les officiers silésiens au XIIIe siècle
Creator:
Bogucki, Ambroży
Description:
I. Certains officiers supérieurs, comme p. ex. l'échanson (pincerna) et maître d'hôtel (dapifer), n'exerçaient pas une charge stable à la cour des ducs silésiens. Dans le courant du XIIIe s. ces charges disparaîssent progressivement. Les fonctions résultant de leurs dénominations remplissaient les officiers inférieurs, beaucoup plus souvent cités dans les sources: sous-échanson (subpincerna) et sous-maître d'hôtel (subdapifer). Ces deux officiers inférieurs sont aussi déterminés, mais plus rarement, comme pincerna et dapifer. II. Contrairement aux opinions de certains historiens, en Silésie du XIIIes. la charge particulière et supérieure de chambrier n'existait pas. Les titres de camerarius, camerarius magnus ou summus camerarius portait le voïvode, nommé plus souvent palatinus, qui commandait l'armée et administrait la cour ducale. Le nom camera signifiait entre autres la cour ducale (camera = palatium = curia). Avec le titre camerarius apparaîssent également les inférieurs officiers ducals et parfois aussi le remplaçant de voïvode — le chambellan, nommé plus souvent subcamerarius. III. Les différences hiérarchiques entre les deux groupes d'officiers ducals silésiens étaient bien nettes. Au premier, supérieur groupe appartenaient: voïvode (palatinus), châtelin (castellanus) et juge de la cour (iudex curiae); au deuxième groupe: trésorier (thesaurarius), sous-échanson (subpincerna), chambellan (subcamerarius), sous-écuyer (subagaso, marsalcus), sous-juge (subiudex), sous-maître d'hôtel (subdapifer), tribun militaire (tribunus) et les autres. En Haute Silésie le voïvode était le dignitaire suprême, en Basse Silésie il était égal de châtelin et de juge. Les dignitaires titulaires de la cour, comme p. ex. échanson, „cześnik" (pincerna) et maître d'hôtel (dapifer) possedaient un grade supérieur aux fonctionnaires du deuxième groupe, cependant ils n'égalisaient pas le voïvode, le châtelin et le juge.;
I. Wprowadzenie. II. Dostojnicy i poddostojnicy nadworni. III. Wojewoda-komornik. IV. Starszeństwo urzędów.Na Śląsku w XIII w. istniały w zasadzie takie same urzędy dworskie i grodowe, jak w innych dzielnicach Polski. Na Górnym Śląsku polski  system urzędniczy przetrwał do XIV w., a w księstwie wrocławskim do końca XIII w. Natomiast w księstwach głogowskim i legnickim prawie wszystkie dawne urzędy dworskie zanikają już w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XIII w. W pracy rozpatrujemy kilka zagadnień. W rozdziale II omawiamy stosunek urzędników dworskich o nazwach z przedrostkiem pod- do urzędników o nazwach pokrewnych bez tego przedrostka, a szczególnie podczaszego do cześnika i podstolego do stolnika. Chodzi m.in. o to, czy na dworze książęcym był tylko jeden urzędnik nazywany na przemian pincerna i subpincerna (lub dapifer i subdapifer), czy też każda z tych nazw oznacza odrębny urząd. W końcowej części tego rozdziału podejmujemy próbę odpowiedzi na pytanie,  dlaczego spotykamy niekiedy dwóch jednocześnie urzędujących sędziów tego samego dworu książęcego. W rozdziale III rozpatrujemy stosunek wojewody do komornika. W sprawie tej wyrażone zostały trzy różne poglądy: 1) że palatyn-wojewoda i najwyższy komornik to dwa odrębne urzędy; 2) że terminy pulatinus i camerarius oznaczają wojewodę; 3) że oba terminy oznaczają w źródłach śląskich tego samego urzędnika, który jednak nie był wojewodą, lecz zwierzchnikiem urzędników skarbowych. Konieczne jest więc wyjaśnienie tego problemu. W rozdziale IV przedstawione zostały metody i wyniki badań nad starszeństwem urzędów śląskich. Nie zadowalają bowiem dotychczasowe próby ustalenia ich hierarchii.
Object availability:
free access
Date:
1984.05.23
Type:
info:eu-repo/semantics/article;
info:eu-repo/semantics/publishedVersion
Language:
Polish
Source:
Czasopismo Prawno-Historyczne; Vol. 36 No. 1 (1984); 1-27;
Czasopismo Prawno-Historyczne; Tom 36 Nr 1 (1984); 1-27;
2720-2186;
0070-2471
Format:
application/pdf
Publisher:
Adam Mickiewicz University Poznan
Relation: http://pressto.amu.edu.pl/index.php/cph/article/view/47942/38819
Subject:
Śląsk;
średniowiecze;
urzędy dworskie;
pincerna;
subpincerna;
palatinus;
camerarius;
Silésie;
Moyen Âge;
officiers supérieurs
Identifier: http://pressto.amu.edu.pl/index.php/cph/article/view/47942
Data provider:
Platforma Otwartych Czasopism Naukowych UAM

Similar objects

Etudes sur les officiers silésiens au XIIIe siècle

Creator:Bogucki, Ambroży

Date:1984.05.23

Type:text

Certaines remarques à propos des termes tchèques des XIVe et XVe siècles se rapportant à la noblesse

Creator:Bogucki, Ambroży

Date:1988.05.23

Type:text

De privi leges à la Charte de commune. Quelques observations sur le rôle du privilège dans l'Europe du Moyen-Âge

Creator:Wąsowicz, Marek

Date:1999.12.30

Type:text

Lessus poeticus pijs manibus serenissimi principis Neo- Burgensis, electoris Heidelbergensis, Philippi Guilielmi, comitis Palatini Rheni, Bavariae, Juliae, Cliviae et Montium ducis ... in obsequium funebre et contestationem gratitudinis debitae decanatatus

Creator:Strigilius, Johann Franz Autor

Date:1690.09.01 - ...

Type:other

Controverses autour du régime politique en Pologne dans les années 1295-1370

Creator:Nowacki, Roman

Date:1999.12.30

Type:text

Palatinus - wojewoda. Łacińskie i polskie nazwy określające wojewodę w źródłach polskiego średniowiecza (do końca XV w.)

Creator:Kubicki, Tomasz

Date:2020.01.21 | 1999

Type:text

Les diètes silésiennes de 1527

Creator:Orzechowski, Kazimierz

Date:1999.12.30

Type:text

Silesia as a Subject of Research into the Medieval Three Estates: Traditions and Prospects in German, Polish and Czech Historiography

Creator:Bahlcke, Joachim

Date:2007.06.30

Type:text

Federacja Bibliotek Cyfrowych

Object's details: Etudes sur les officiers silésiens au XIIIe siècle

Description

Similar objects