Opis

• Tytuł:
  Wiž dans le droit lituanien du XVIe siècle
• Twórca:
  Zakrzewski, Andrzej B.
• Opis:
  Depuis au moins le milieu du XVe siècle dans le droit lituanien connaissait le „wiž – fonctionnaire que la cour justice envoyait pour vérifier les circonstances essentielles pour l'affaire examinée (dommages aux biens, plaies etc). En revenant il rendait compte de ses activités. Sa relation servait de preuve dans la procédure judiciaire. Avec le temps ses compétences s'élargirent: il recevait des serments et testaments oraux, ou bien on acquittait devant lui des dettes, etc. Nous rencontrons aussi des fonctionnaires pareilles en Hongrie au XIIIe siècle, en Serbie au XIVe siècle, en Croatie et en Russie.Au commencement on choisissait le wiž ad hoc et après avoir accompli sa tâche il perdait ses compétences. La noblesse s'opposait à ces pratiques à cause des rélations qu'avaient des wiž avec les juges qui recevaient des hauts versements pour les fonctions des wiž. Dès 1544 la noblesse lituanienne – prenant pour modèle le droit du Royaume de Pologne – exigea l'établissement des wiž stables. C'est seulement en 1551 que le Grand Duc de Lituanie donna son consentement à ce postulat. Dans chaque arrondissement on nommait ainsi plusieurs wiž stables. Ils furent obligés de faire le serment qu'ils rempliraient honnêtement leurs fonctions. On désigna aussi des récompenses convenables. La pratique ne correspondait pas toujours aux principes établis par le Grand Duc. Depuis les années soixante du XVIe siècle on définissait le wiž par l'expression polonaise „huissier".La fonction de wiž prit une nouvelle forme à cause des tendances de la noblesse de réformer le judiciaire et du besoin croissant d'un fonctionnaire compétent, bien orienté dans le système juridique de plus en plus développé du Grand-Duché de Lituanie. La terminologie en la matière changea sous l'influence du droit polonais sur lequel les boyards – nobles lituaniens se modélaient volontiers.;
  I. W prawie litewskim występowała grupa urzędników pełniących pomocnicze funkcje sądowe. Byli to: sok, torpostaj, jabiednik, dziecki oraz wiż. Urzędnicy ci zanikli w XVI w. Wiązało się to z postępującymi wpływami prawa koronnego na prawo Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spróbujmy prześledzić losy wiża – najczęściej spotykanego przedstawiciela tej grupy. Jego podstawowym zadaniem było – jak wynika ze źródeł – dostarczenie sądowi wiarygodnych dowodów. Sąd wysyłał wiża w celu zbadania istotnych dla rozpatrywanej sprawy okoliczności (szkód majątkowych, ran itp.). Wiż, po powrocie, zdawał sprawę ze swoich czynności. Relacja taka służyła jako dowód w postępowaniu.
• Dostępność obiektu:
  Dostęp otwarty
• Prawa: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
• Data:
  1985.12.30
• Typ:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion
• Język:
  polski
• Źródło:
  Czasopismo Prawno-Historyczne; Vol. 37 No. 2 (1985); 153-165;
  Czasopismo Prawno-Historyczne; Tom 37 Nr 2 (1985); 153-165;
  2720-2186;
  0070-2471
• Format:
  application/pdf
• Wydawca:
  Adam Mickiewicz University Poznan
• Relacja: http://pressto.amu.edu.pl/index.php/cph/article/view/48478/39283
• Temat i słowa kluczowe:
  wiż (komisarz sądowy, inspektor);
  reforma sądownictwa;
  wpływy prawa polskiego;
  prawo Wielkiego Księstwa Litewskiego;
  wiž (commissaire judiciaire, inspecteur);
  réforme du système judiciaire;
  influence du droit polonais;
  droit du Grand-Duché de Lituanie
• Identyfikator: http://pressto.amu.edu.pl/index.php/cph/article/view/48478
• Dostawca danych:
  Platforma Otwartych Czasopism Naukowych UAM
• Czy mogę z tego obiektu skorzystać?:
  sprawdź warunki licencji
• Rodzaj zawartości:
  teksty