Szczegóły obiektu: Inspection of Customs Houses and Tollgates in the Voivodeship of Kalisz from 1571. Edition of Akt rewizorów ziemskich

Instytucja dostarczająca:Akademicka Platforma Czasopism

Opis

Tytuł:
Inspection of Customs Houses and Tollgates in the Voivodeship of Kalisz from 1571. Edition of Akt rewizorów ziemskich
Creator:
Związek, Tomasz
Description:
The mid-sixteenth century in Poland was a period of intensified work on the reinforcement of monarchic rule and the stabilisation of state finances. An enormous contribution was made by the execution of the laws movement, whose undertakings resulted in, i.a. regaining a considerable part of the illegally seized royal landed estates. In the 1560s it also involved a detailed inspection of property belonging to the king. This task aimed not only at becoming acquainted with the detailed economic state of royal landed estate complexes leased by the starostas, but also at estimating the revenue they supplied. After all, the estates in question constituted one of the permanent pillars replenishing the state budget, which, apart from immense sums obtained from extraordinary taxes, included also proceeds from customs and the right to mint coins. Despite the fact that since the 1970s pertinent writings have been familiar with the 1571 inspection of customs and tolls in the voivodeship of Kalisz, preserved in the Central Archives of Historical Records in Warsaw, it was treated as an inferior source and even as outright useless for historical studies. Karol Buczek – the author of an introduction to an inspection of roads in the voivodeship of Little Poland (1570) – recognised that the fundamental object of the interests of sixteenth-century inspectors involved main roads and that this work was conducted in a slipshod manner. The same author even declared that the text of the revision does not make a great contribution to the state of research, since the customs houses and tollgates mentioned in the text were known, even if only from preserved inspections dating from the period of the execution of property. Today we may say that Buczek’s opinion was overly harsh and cursory. Customs houses and tollgates were mentioned sporadically in inspections from the 1560s, but the overwhelming majority remained ignored in heretofore literature. The contents of Akt rewizorów can prove that the tour of the voivodeship (carried out upon the basis of a constitution passed by the Sejm of Lublin in 1569) was satisfactory. Despite the absence of any sort of assistance – be it only a list of customs and toll grants – the officials, i.e. the subcamerarius, the standard-bearer (vexillarius), and the tribunus managed, with the help of interviews with the local residents and own familiarity with the terrain, to travel across the entire voivodeship of Kalisz within its sixteenth-century borders and to record probably all the existing customs houses and tollgates. The source also provides much information about the emergence of main and side roads, whose course could change depending on the weather, time of year, or relations between particular neighbourslandowners. The published source is a loose-leaf volume comprising part of a larger book containing assorted inspection material – nine leafs of clean copy in one person’s handwriting. It ends with the signatures of three inspectors who supervised the whole operation, and their armorial seals. A major part of Akt rewizorów was written in Polish, and Latin was used, as a rule, for all passages originating from documents confirmed by the inspectors. A critique of the text made it possible to precisely establish the date of the document’s origin (20 April – 20 June 1571).;
Zarys treści: Tekst przedstawia edycję rewizji komór celnych oraz stacji mytniczych z obszaru województwa kaliskiego z 1571 roku. Wydawana rewizja powstała na mocy ustawy sejmu lubelskiego z 1569 r., na którym to postanowiono m.in. uzupełnić wyniki lustracji przeprowadzonej w połowie lat sześćdziesiątych XVI w. Akt rewizorów ziemskich województwa kaliskiego jest źródłem znanym historykom od czasów Karola Buczka, który pisał o nim we wstępie do edycji lustracji dróg wydanej przez Bożenę Wyrozumską. Źródło przechowywane jest obecnie w Archiwum Głównym Akt Dawnych, razem z innymi materiałami lustracyjnymi. Ma ono charakter czystopisu, zawierającego wiele informacji o stanie gościńców, uwarunkowań środowiskowych czy też stosunków sąsiedzkich pomiędzy szlachtą omawianego terytorium. Wydawany akt rewizorów zawiera liczne kopie wcześniejszych przywilejów, zezwalających na pobór ceł lub myta w wymienianych miejscowościach.Abstract: A presentation of an edition of an inspection of customs houses and tollgates in the voivodeship of Kalisz (1571). The published inspection was the outcome of a constitution passed by the Sejm of Lublin in 1569, which resolved, i.a. to supplement the results of an inspection conducted in the mid-1560s. Akt rewizorów ziemskich województwa kaliskiego has been a source familiar to historians from the time of Karol Buczek, who wrote about it in an introduction to an edition of a road inspection issued by Bożena Wyrozumska. A present the source is kept in the Central Archives of Historical Records in Warsaw together with other lustration material. This clean copy contains numerous information about the state of roads, environmental conditions, and neighbourly relations between members of the gentry in the discussed territory. The published inspectors’ document includes numerous copies of earlier privileges consenting to the collection of customs duties or tolls in the mentioned localities.
Object availability:
Dostęp otwarty
Rights:
Prawa autorskie (c) 2017 Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Date:
2017.01.01
Type:
info:eu-repo/semantics/article;
info:eu-repo/semantics/publishedVersion
Language:
polski
Source:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; Vol. 54 (2016); 129-149;
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; Tom 54 (2016); 129-149;
2451-1331;
0081-7147
Format:
application/pdf
Publisher:
Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Relation: https://apcz.umk.pl/SZC/article/view/SZ.2016.09/10789
Subject:
geografia historyczna;
komory celne;
stacje mytnicze;
województwo kaliskie w XVI w.;
sieć drogowa;
historical geography;
custom houses;
tollgates;
Kalisz voivodeship in the 16th century;
roads system
Identifier: https://apcz.umk.pl/SZC/article/view/SZ.2016.09
Data provider:
Akademicka Platforma Czasopism

Podobne obiekty

Inspection of Customs Houses and Tollgates in the Voivodeship of Kalisz from 1571. Edition of Akt rewizorów ziemskich

Twórca:Związek, Tomasz

Data:2017.01.01

Rodzaj zawartości:teksty

Uwagi w związku z edycją Ksiąg celnych Korony z drugiej połowy XVI wieku, wyd. Szymon Kazusek, Kielce 2017

Twórca:Związek, Tomasz

Data:2018.01.15

Rodzaj zawartości:teksty

Wprowadzenie

Twórca:Rykała, Andrzej

Data:2014.12.10 | 2012

Rodzaj zawartości:pozostałe

Dlaczego razem? Uwagi o relacjach między geograficzno-historyczną i geograficzno-polityczną perspektywą metodologiczną i poznawczą

Twórca:Rykała, Andrzej

Data:2014.12.10 | 2012

Rodzaj zawartości:obrazy

Rewizja komór celnych i stacji mytniczych województwa kaliskiego z 1571 r. : edycja Aktu rewizorów ziemskich

Twórca:Związek, Tomasz

Data:2016.12.31 | 2016

Rodzaj zawartości:teksty

Wprowadzenie. Wielokulturowość i wielokulturowe dziedzictwo z perspektywy geografii politycznej i historycznej

Twórca:Rykała, Andrzej

Data:2014.12.12 | 2013

Rodzaj zawartości:pozostałe

Rewizja wydania Aktu rewizji kaliskich komór celnych z 1571 r. : na marginesie publikacji pt. Rewizja komór celnych i stacji mytniczych województwa kaliskiego z 1571 r. : edycja „Aktu rewizorów ziemskich”, wyd. Tomasz Związek, St. Źródł., 54, 2016, p. 129–149

Twórca:Gąsiorowski, Antoni (1932– )

Data:2017.12.31 | 2017

Rodzaj zawartości:teksty

Dlaczego warto stosować teorię grafów w badaniach geografii historycznej? Przykłady zastosowania

Twórca:Jażdżewska, Iwona

Data:2018.03.01 | 2008

Rodzaj zawartości:teksty

Federacja Bibliotek Cyfrowych

Szczegóły obiektu: Inspection of Customs Houses and Tollgates in the Voivodeship of Kalisz from 1571. Edition of Akt rewizorów ziemskich

Opis

Podobne obiekty