Szczegóły obiektu: Ewakuacja Koleją Transsyberyjską 5. Dywizji Strzelców Polskich. Walki odwrotowe (1919–1920) i kapitulacja dywizji

Instytucja dostarczająca:Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego

Opis

Tytuł:
Ewakuacja Koleją Transsyberyjską 5. Dywizji Strzelców Polskich. Walki odwrotowe (1919–1920) i kapitulacja dywizji
Twórca:
Radziwiłłowicz, Dariusz
Współtwórca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Humanistyczny, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych, Zakładu Historii XX wieku;
drradziwillowicz@gmail.com
Opis:
Over the last months of 1919, the condition of the White Army commanded by Admiral Alexander Kolchak was gradually deteriorating. The Bolshevik armies successively conquered the most important towns and industrial zones situated along the most important railway lines, including the Trans-Siberian Railway. It was decided to evacuate the allied troops supporting the White Army and consisting of various international contingents commanded by Maurice Janin, a French general, eastwards to Vladivostok by Trans-Siberian train, but it was definitely too late for that. In October 1919, it was decided to evacuate the troops of the Polish 5th Siberian Rifle Division. The decision was made when the morale of the troops of Kolchak hit rock bottom and the army started retreating along the only possible route – the Trans-Siberian railroad. By order of General Janin, commander-in-chief of the allied troops, the Polish division was supposed to be the rearguard of those troops. Due to chaos at the Trans-Siberian railway, the Polish troops often had to take trains needed for the evacuation by force. The commanders and the soldiers managed to adapt railway carriages (dubbed „Teplushka”) to winter conditions. The carriages were occupied by the soldiers, their families and other civilians, which adversely affected the military capabilities of the Polish troops. The evacuation took place in the harsh Siberian winter in temperatures of minus 30°C. From the end of November 1919 to the beginning of January 1920, over almost a thousand kilometres, the troops, gathered in 57 carriages, advanced along the destroyed Trans-Siberian railroad through civil-war zones, among hostile inhabitants of Siberia during a raging typhus epidemic. There were also three improvised armoured trains dubbed „Warszawa”, „ Kraków”, and „ Poznań”. During the evacuation, the carriages of the 5th Polish Siberian Rifle Division were occupied by a total of over fifteen thousand people. The capitulation of the said division at Klukviennaia station was undoubtedly a surprise, not only for the commanders. The actions of the commanders of the Czechoslovak Corps who blocked the railroad when the 5th Soviet Army and the Bolshevik partisans were attacking the Polish trains was considered to be intentional and aimed at destroying the Polish troops.;
W ostatnich miesiącach 1919 r. sytuacja wojsk „białej Rosji” dowodzonych przez adm. Aleksandra Kołczaka na Syberii ulegała stopniowemu pogorszeniu. Armie bolszewickie sukcesywnie zajmowały najważniejsze miasta i ośrodki przemysłowe usytuowane wzdłuż najważniejszych linii kolejowych, w tym Kolei Transsyberyjskiej. Wspierające „białe” armie wojska sprzymierzone składające się z różnych międzynarodowych kontyngentów dowodzone przez francuskiego gen. Maurice Janina postanowiono ewakuować na wschód w kierunku Władywostoku Koleją Transsyberyjską. Ewakuację rozpoczęto zdecydowanie za późno. W październiku 1919 r. podjęto decyzję o ewakuacji oddziałów 5. Dywizji Strzelców Polskich (5. DSP). Zrobiono to w sytuacji, gdy wojska Kołczaka po licznych klęskach uległy demoralizacji i w panice rozpoczęły odwrót po jedynej drodze, jaką była magistrala transsyberyjska. Polska dywizja, z rozkazu głównodowodzącego wojskami sprzymierzonych gen. Janina, otrzymała zadanie pełnienia straży tylnej tych wojsk. Z powodu dezorganizacji panującej na syberyjskiej kolei tabor kolejowy niezbędny do ewakuacji oddziały polskie zdobywały niejednokrotnie za pomocą siły. Dzięki staraniom dowódców i żołnierzy wagony przystosowano do warunków zimowych (tzw. ciepłuszki). Wraz z żołnierzami w eszelonach znalazły się ich rodziny oraz inne osoby cywilne, co ujemnie wpływało na wartość bojową polskich oddziałów. Ewakuacja odbywała się w warunkach surowej syberyjskiej zimy przy temperaturach dochodzących do minus 30 stopni Celsjusza. Od końca listopada 1919 r. do początku stycznia 1920 r. na przestrzeni blisko tysiąca kilometrów oddziały zgrupowane w 57 eszelonach posuwały się zdewastowaną transsyberyjską linią kolejową przez obszary ogarnięte wojną domową, wśród wrogo nastawionych mieszkańców Syberii w czasie szalejącej epidemii tyfusu. W zgrupowaniu znalazły się również improwizowane trzy pociągi pancerne „Warszawa”, „Kraków” i „Poznań”. W wagonach 5. DSP w momencie ewakuacji (na początku grudnia) znalazło się razem ponad 15 tysięcy osób. Kapitulacja 5. DSP pod stacją Klukwiennaja była niewątpliwie zaskoczeniem nie tylko dla dowódców. Zachowanie blokujących tory dowódców Korpusu Czechosłowackiego w sytuacji, gdy oddziały sowieckiej 5. Armii i bolszewickiej partyzantki napierały na rozciągnięte polskie eszelony, uznano za celowe działanie, mające doprowadzić do likwidacji polskiej dywizji.
Dostępność obiektu:
Dostęp otwarty
Prawa:
© Copyright by Authors, Łódź 2017; © Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2017
Data:
2018.06.12;
2017
Typ:
Article
Język:
polski
Format:
application/pdf
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Relacja:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica;99
Temat i słowa kluczowe:
civil war in Russia;
Poles in Siberia;
Bolsheviks;
5th Polish Rifle Division;
evacuation;
captivity;
wojna domowa w Rosji;
Polacy na Syberii;
bolszewicy;
5. Dywizja Strzelców Polskich;
ewakuacja;
niewola
Identyfikator:
0208-6050;
http://hdl.handle.net/11089/25039 ;
2450-6990;
10.18778/0208-6050.99.11
Dostawca danych:
Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego

Podobne obiekty

Ewakuacja Koleją Transsyberyjską 5. Dywizji Strzelców Polskich. Walki odwrotowe (1919–1920) i kapitulacja dywizji

Twórca:Radziwiłłowicz, Dariusz

Data:2018.06.12 | 2017

Rodzaj zawartości:obrazy

Kwatermistrzowskie zabezpieczenie oraz materiałowo-techniczne zaopatrzenie oddziałów polskich na Syberii (1918–1920)

Twórca:Radziwiłłowicz, Dariusz

Data:2019.04.03 | 2018

Rodzaj zawartości:obrazy

Concepts of the system of state in the anti-Bolshevik movement during the Russian Civil War of 1917–1920

Twórca:Sadłowski, Michał Patryk

Data:2024.12.27

Rodzaj zawartości:teksty

The participation the Poles in the geological research of Altai

Twórca:Никулина, Ирина Н.

Data:2015.06.30

Rodzaj zawartości:teksty

Reorganization and changes in the structure of the Czechoslovak troops in Russia during the fights with the Bolsheviks in Siberia (February–October 1919)

Twórca:Wiśniewski, Jan

Data:2020.12.06

Rodzaj zawartości:teksty

O polskiej legii syberyjskiej : artykuły

Twórca:Wojstomski, Stefan Witold (1900-1975)

Data:1937

Rodzaj zawartości:teksty

Polska dywizja w tajgach Sybiru

Twórca:Birkenmajer, Józef (1897-1939)

Data:1934

Rodzaj zawartości:pozostałe

[Ulotka] : [Inc.:] My żołnierze 5-ej Dywizji Syberyskiej, na zebraniu Oddziału Drohobyckiego Koła Żołnierzy b. 5-ej Dywizji Syb., w sprawie książki b. posła czechosłowackiego w Bukareszcie - Szeby, po zapoznaniu się z jej treścią odnośnie 5 Dywizji Syberyjskiej oświadczamy co nastepuje [...]

Data:1937

Rodzaj zawartości:pozostałe

Czy mogę z tego skorzystać?:tak

Federacja Bibliotek Cyfrowych

Szczegóły obiektu: Ewakuacja Koleją Transsyberyjską 5. Dywizji Strzelców Polskich. Walki odwrotowe (1919–1920) i kapitulacja dywizji

Opis

Podobne obiekty