Opis

• Title:
  Słowacki in manuscripts (the case of “Samuel Zborowski”)
• Creator:
  Bizior-Dombrowska, Magdalena
• Description:
  The article is a presentation of the editorial fate of Samuel Zborowski, a mystical drama by Juliusz Słowacki, written in 1845 and left in manuscript. The difficult history of the text was influenced by the decision of the first editor of Słowacki’s works, Antoni Małecki, who did not include the unfinished drama to Pisma pośmiertne in 1866, viewing it as merely “disorder and confusion”. Successive editors – Artur Górski, Henryk Biegeleisen, Wiktor Hahn, Stanisław Cywiński, Juliusz Kleiner – faced with an extremely difficult autograph (devoid of a beginning and the final ending, full of deletions, containing several variants of the same passages), decided that first of all the author’s chaos should be sorted out and a final work should be created on the basis of the brief notes. During the elaboration of the text, they made arbitrary decisions – often freely and unjustifiably rejecting individual variants of passages – and thus became co-creators of the work. As a result, subsequent editions of the mystical drama turned out to be editorial creations, far from the author’s manuscript. An expression of a completely different editorial attitude – based on respect for the autograph, aimed at preserving the work's original character – is the 2017 edition by Marek Troszyński. The editor’s main goal is to make available to the reader the manuscript chaos that is the essence of Słowacki’s mystical drama. To achieve this goal, the editor decided to include in the edition a likeness of the autograph, topographical transliteration and diachronic transcription. The diachronic transcription proposed by the editor organizes the text, but to a small, minimalist extent, in accordance with the accepted assumption of the necessity of preserving the brulion character of the work (the editor does not interfere with the author's work, does not separate the final text and variants, does not introduce conjunctions and emendations, does not mark speaking characters in the drama, and keeps spelling and punctuation modernization to a minimum).;
  Artykuł stanowi prezentację edytorskich losów Samuela Zborowskiego, mistycznego dramatu Juliusza Słowackiego, napisanego w 1845 roku i pozostawionego w rękopisie. Na trudnych dziejach tekstu zaważyła decyzja pierwszego edytora dzieł Słowackiego, Antoniego Małeckiego, który nie włączył niedokończonego dramatu do Pism pośmiertnych w 1866 roku, widząc w nim jedynie „bezład i zamęt”. Następni edytorzy – Artur Górski, Henryk Biegeleisen, Wiktor Hahn, Stanisław Cywiński, Juliusz Kleiner – postawieni przed niezwykle trudnym autografem (pozbawionym początku i ostatecznego zakończenia pełnego skreśleń, zawierającym kilka wariantów tych samych fragmentów) uznali, że przede wszystkim należy uporządkować autorski chaos i na podstawie brulionowych zapisków stworzyć ostateczne dzieło. Podczas opracowania tekstu podejmowali arbitralne decyzje – często w dowolny i nieuzasadniony sposób odrzucając poszczególne warianty fragmentów – i tym samym stawali się współtwórcami utworu. W rezultacie następne edycje mistycznego dramatu okazywały się edytorskimi tworami, dalekimi od autorskiego rękopisu. Wyrazem zupełnie innej postawy edytorskiej – opierającej się na szacunku wobec autografu, dążącej do zachowania brulionowego charakteru dzieła – jest edycja Marka Troszyńskiego z 2017 roku. Główny cel edytora stanowi udostępnienie czytelnikowi rękopiśmiennego chaosu będącego istotą mistycznego dramatu Słowackiego. Aby osiągnąć ten cel, edytor zdecydował się zamieścić w edycji podobiznę autografu, transliterację topograficzną oraz transkrypcję diachroniczną. Zaproponowana przez Troszyńskiego transkrypcja diachroniczna porządkuje tekst, ale w niewielkim, minimalistycznym zakresie, zgodnie z przyjętym założeniem o konieczności zachowania brulionowego charakteru utworu (edytor nie ingeruje w dzieło autora, nie wydziela tekstu ostatecznego i wariantów, nie wprowadza koniektur i emendacji, nie oznacza postaci mówiących w dramacie, ogranicza do minimum modernizację pisowni i interpunkcji).
• Object availability:
  Dostęp otwarty
• Rights: https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0 ;
  Prawa autorskie (c) 2022 Magdalena Bizior-Dombrowska
• Date:
  2022.12.01
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion
• Language:
  polski
• Source:
  Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie; Tom 22 Nr 2 (2022): Książka bez granic; 7-12;
  The Art of Editing. Textological and Editorial Studies; Vol. 22 No. 2 (2022): Book without borders, ed. by M. Bizior-Dombrowska and P. Chłopek; 7-12;
  2391-7903;
  2084-7963
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
• Relation: https://apcz.umk.pl/sztukaedycji/article/view/41006/33842
• Subject:
  Samuel Zborowski;
  Juliusz Słowacki;
  critical edition of a diary;
  topographic transliteration;
  edycja krytyczna;
  transliteracja topograficzna
• Identifier: https://apcz.umk.pl/sztukaedycji/article/view/41006
• Data provider:
  Akademicka Platforma Czasopism
• Can I use it?:
  poproś o pozwolenie
• Type:
  teksty