Opis

• Tytuł:
  Elbinger Drucke in den Sammlungen der Kopernikus-Bücherei in Thorn. Formale Analyse
• Twórca:
  Urbaniak, Irena
• Opis:
  Der Beitrag enthält die formale Analyse der Elbinger Drucke aus dem Zeitraum vom 16. bis zum 18. Jahrhundert, welche zur Zeit in den Beständen der Kopernikus-Bücherei in Thorn aufbewahrt werden. Eingehend geschildert wurden dabei das Elbinger Druckwesen in dem genannten Zeitraum sowie die Besitzer von einzelnen Druckereien. Im Beitrag wurden auch die Sprachen, in denen die Drucke angefertigt wurden, beschrieben sowie deren chronologische Ordnung erörtert.Der erste Elbinger Drucker war Wolfgang Dietmar, dessen Tätigkeit in Elbing relativ kurz war und sich nur auf ungefähr sechs Jahre erstreckte (1558 – 1564). Die Entwicklung des Elbinger Druckwesens fand somit erst zu Anfang des 17. Jahrhunderts statt und war mit Wendelin I Bodenhausen verbunden, der in der Blütezeit der Stadt nach Elbing kam. Die Druckerei blieb in den Händen der Familie Bodenhausen über 40 Jahre lang, bis sie durch die Familie Korell übernommen wurde. Nach dem Tode von Achacy Korell II., der keine Nachkommen hinterlassen hat, wurde die Druckerei durch die mit Korells verwandte Kaufmannsfamilie Preuss erworben, die sie über 50 Jahre lang betrieben hat. Zu den weiteren bedeutenden Elbinger Druckern gehörten Johann Gottlieb Nohrmann i Friedrich Traugott Hartmann. Im besprochenen Zeitraum wurden die Drucke in Elbing in drei Sprachen angefertigt: in der polnischen, deutschen und in Latein. Die meisten der analysierten Texte wurden jedoch in der lateinischen Sprache gedruckt.Es konnte nachgewiesen werden, dass in den Elbingern Druckereien bis zum Jahre 1772 insgesamt 1679 Drucke angefertigt wurden, von denen sich heute in den Sammlungen der Kopernikus-Bücherei lediglich 77 befinden.;
  The article includes a formal analysis of Elbląg prints from the 16th- 18th centuries, which are now part of the collection of the Copernicus Library in Toruń. It discusses in detail Elbląg’s printing industry of the period and introduces the owners of printing houses. The articles also addresses the languages in which the texts were printed and their chronological scope.The first printer in Elbląg was Wolfgang Dietmar, who worked in Elbląg for a short time – merely 6 years (1558-1564). Elbląg’s printing industry flourished at the beginning of the 17th century, when Wendelin I Bodenhausen arrived in Elbląg when the city was in its prime. The printing house belonged to the Bodenhausen family for over 40 years. Next, the printing house became the property of the Korell family. After Achacy II Korell died without an heir, the printing house was sold to the Preuss family of merchants who were related to the Korells and remained their property for over 50 years. Other significant printers from Elbląg were Johann Gottlieb Nohrmann and Friedrich Traugott Hartmann.In the period under discussion, books in Elbląg were printed in three languages: Polish, German and Latin. The majority of prints analyzed in the article were published in Latin.It has been established that until 1772 Elbląg’s printing houses issued 1679 prints, merely 77 of which are included in the collections of the Copernicus Library.;
  Artykuł zawiera analizę formalną druków elbląskich z okresu XVI – XVIII wieku, które są obecnie w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu. Szeroko omówiono w nim drukarstwo elbląskie tego okresu oraz przybliżono postacie właścicieli poszczególnych oficyn. W artykule omówiono także języki, w jakich druki te były tłoczone oraz ich zakres chronologiczny.Pierwszym typografem elbląskim był Wolfgang Dietmar, którego działalność w Elblągu trwała stosunkowo krótko, bo około 6 lat (1558 – 1564). Rozwój drukarstwa elbląskiego przypada dopiero na początek XVII wieku. Zapoczątkował go Wendelin I Bodenhausen, który przybył do Elbląga w okresie największego rozkwitu miasta. Oficyna była w rękach rodziny Bodenhausenów przez ponad 40 lat. Kolejnymi właścicielami drukarni została rodzina Korellów, a po śmierci Achacego II Korella, który zmarł bezpotomnie, została sprzedana spokrewnionej z Korellami kupieckiej rodzinie Preussów. W ich rękach była ponad 50 lat. Kolejni znaczący drukarze elbląscy to Johann Gottlieb Nohrmann i Fryderyk Traugott Hartmann. W omawianym okresie druki w Elblągu tłoczone były w trzech językach: polskim, niemieckim i po łacinie. Najwięcej jednak spośród analizowanych w artykule druków było wydanych po łacinie. Ustalono, że do 1772 roku z elbląskich oficyn wyszło 1679 druków, a w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej jest ich zaledwie 77.
• Dostępność obiektu:
  Dostęp otwarty
• Data:
  2013.12.20
• Typ:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion;
  Historical Inquiry;
  Artykuł naukowy
• Język:
  polski
• Źródło:
  Folia Toruniensia; Vol. 13 (2013); 9-27;
  Folia Toruniensia; Tom 13 (2013); 9-27;
  2657-4837;
  1641-3792
• Format:
  application/pdf
• Wydawca:
  The Provincial Public Library – the Copernicus Library in Toruń
• Relacja: https://apcz.umk.pl/FT/article/view/FT.2013.002/11045
• Temat i słowa kluczowe:
  Wojewódzka Biblioteka Publiczna – Książnica Kopernikańska w Toruniu;
  Elbląg;
  Toruń;
  stare druki;
  Nicolaus Copernicus Public Provincial Library in Toruń;
  old prints;
  Öffentliche Woiwodschaftsbibliothek – Kopernikus Bücherei in Toruń;
  Elbing;
  Thorn;
  Altedrucke
• Identyfikator: https://apcz.umk.pl/FT/article/view/FT.2013.002
• Dostawca danych:
  Akademicka Platforma Czasopism
• Czy mogę z tego obiektu skorzystać?:
  poproś o pozwolenie
• Rodzaj zawartości:
  teksty