Opis

• Title:
  The Philosophical Context of the Didactics of Philosophy of Nature in the Schools of the Commission of National Education
• Creator:
  Janeczek, Stanisław
• Description:
  The humanistic school completed with a course of philosophy, treated as synonymous with real knowledge, is in the 18th century gradually replaced by an education that stresses the importance of teaching mathematics and natural science; the latter elements become either parts of the course of philosophy, or substitute it. The latter approach appeared in the schools of the Commission of National Education, for contrary to the practice dominant in the European school the didactic of philosophy was practically eliminated from university education. Now in the enlightenment European schooling modern Christian Aristotelianism, comprehended as a system, was replaced by philosophia recentiorum, a philosophy that from the 1750s onwards had eclectically assimilated modern philosophical and scientific (natural) culture. In this context natural science still functions within certain modest limits; despite the pressure of phenomenalism stimulated by modern empiricism it manages to retain some elements of its philosophical and religious approach. This traditional perspective is then manifested in the form of some elements of substantialism, and in relation to animate nature also in the form in which the category of the soul is preserved, the soul that is proper not only to man but also to animals. Therefore even if in the curriculum postulates of the Commission of National Education there were some manifestations of peculiar pre-positivism, the manuals used in this system of education sustained a more traditional and eclectic form natural philosophy, indeed in a manner typical of the then European schooling.;
   W wieku XVIII szkołę humanistyczną zwieńczoną kursem filozofii, traktowanym jako synonim wiedzy realnej, zastępuje stopniowo oświata eksponująca wagę kształcenia matematyczno-przyrodniczego, które wchodzi bądź to w skład kursu filozofii, bądź też go zastępuje. To drugie podejście ujawniło się w szkołach KEN, gdyż wbrew praktyce dominującej w szkole europejskiej usunięto praktycznie dydaktykę filozofii z kształcenia uniwersyteckiego. Natomiast w oświeceniowym szkolnictwie europejskim systemowo pojęty nowożytny arystotelizm chrześcijański zastąpiła philosophia recentiorum, która od połowy wieku XVIII eklektycznie asymilowała nowożytną kulturę filozoficzną i naukową (przyrodniczą). W tym kontekście także nieśmiało jeszcze funkcjonuje samodzielne przyrodoznawstwo, które mimo presji fenomenalizmu stymulowanego przez nowożytny empiryzm zachowa elementy podejścia filozoficzno-religijnego. Ta tradycyjna perspektywa wyrazi się w formie elementów substancjalizmu, a w odniesieniu do przyrody ożywionej także w formie zachowania kategorii duszy, właściwej nie tylko człowiekowi, ale także zwierzętom. Jeśli więc w postulatach programowych KEN ujawniły się przejawy swoistego prepozytywizmu, to przecież podręczniki wykorzystywane w tym systemie oświaty podtrzymały bardziej tradycyjną, eklektyczną formę przyrodoznawstwa, zresztą w sposób typowy dla ówczesnego szkolnictwa europejskiego.
• Object availability:
  Dostęp otwarty
• Rights:
  Prawa autorskie (c) 2018 Ruch Filozoficzny
• Date:
  2018.03.17
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion
• Language:
  polski
• Source:
  Ruch Filozoficzny; Vol. 73 No. 1 (2017); 29-52;
  Ruch Filozoficzny; Tom 73 Nr 1 (2017); 29-52;
  2545-3173;
  0035-9599
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
• Relation: https://apcz.umk.pl/RF/article/view/RF.2017.002/14880
• Subject:
  history of philosophy;
  history of education;
  history of schooling;
  the age of the Enlightenment;
  the Polish and Lithuanian Commonwealth;
  the Commission of National Education;
  historia filozofii;
  historia nauki;
  historia szkolnictwa;
  epoka oświecenia;
  Rzeczpospolita Obojga Narodów;
  Komisja Edukacji Narodowej
• Identifier: https://apcz.umk.pl/RF/article/view/RF.2017.002
• Data provider:
  Akademicka Platforma Czasopism
• Can I use it?:
  poproś o pozwolenie
• Type:
  teksty