Opis

• Tytuł:
  Ius publicum – ius privatum dans la systèmatisation du droit aux XVIe siècle
• Twórca:
  Sójka-Zielińska, Katarzyna
• Opis:
  La division en droit publique et droit privé appartient aux très anciennes et les plus élémentaires divisions du droit reflétant les rapports fondamentaux entre l'individu et la société, entre l'intérêt individuel et collectif. Elle remonte à la philosophie grecque et la jurisprudence romaine s'en servait largement, malgré que la signification réelle de la définition d'Ulpien (D. 1.1.1.2) soit l'objet des polémiques scientifiques jusqu'à nos jours.La littérature historico – juridique soutient une opinion générale que la bippartition en question était tout à fait étrangère au système politique et juridique du Moyen Âge. Bien que les termes „publicus" et „privatus" fussent cités dans les sources médiévales et connus aux juristes, tout particulièrement aux milieux des légistes et des canonistes, on ne les employait pas encore pour systématiser le droit. Au XVIe siècle apparurent les premiers essais d'appliquer la bipartition „ius publicus – ius privatum" en tant qu'un art de la systématique scientifique. Les humanistes, inspirés des nouvelles méthodes de raisonnement et de la systématique du droit ainsi que la logique de Pierre de la Ramée s'interessaient et s'inclinaient à la bipartition en question. Les exemples de l'application de cette dichotomie dans la jurisprudence française (Hugues Donellus, Louis Caron de Charondas) et allemande (Johannes Oldendorp, Nicolaus Vigelius) démontrèrent que ce n'étaient que des essais limités aux buts didactiques, c'est-à-dire servant à une systématisation des cours traditionnels de ius civile aux universités et parfois aussi à l'instruction des juristes prévus pour les fonctions publiques. Ils consistaient à distinguer des dispositions juridiques se rapportant à l'activité d'Etat et à procéder à leur systématisation scientifique. Ces essais n'influaient pas encore sur la législation. C'était la philosophie du droit naturel du XVIIIe siècle qui allait constituer de la bipartition en question unfondement de la systématisation du droit.;
  Badania historyczne nad sposobami klasyfikowania instytucji prawnych, ich grupowania w ramach szerszych układów czy też wyodrębniania spośród innych zespołów norm, mają dużą wartość poznawczą. Znaczenie stosowania takiej czy innej systematyzacji materiału prawnego, ujmując rzecz w szerszej perspektywie historycznej, wykracza bowiem z reguły poza kwestie czysto techniczne i porządkujące. Badania nad dziejami systematyki prawa mogą dostarczyć wielu istotnych danych o układach politycznych, strukturach społecznych, mechanizmach działania prawa, a także o poziomie kultury prawnej społeczeństwa na danym etapie jego rozwoju. Pozwalają też poznawać zmienność celów, jakie przyświecały prawnikom dokonującym odpowiednich operacji klasyfikujących zawartość danego systemu prawnego. Bardzo istotne dla badacza przeszłości jest szukanie odpowiedzi na pytanie, czy chodziło w danym przypadku o uporządkowanie materii prawnej dla potrzeb dydaktycznych, np. przy układaniu podręczników i kompendiów prawa obowiązującego, służących nauczaniu czy też dla potrzeb praktyki sądowej, w toku działalności legislacyjnej, choć – jak wiadomo – w minionych wiekach nie przeprowadzano wyraźnego rozróżnienia między systematyką ustawową i doktrynalną, a działalność jurysprudencji służyć mogła zarazem edukacji prawniczej, jak i judykaturze, stanowiąc dla tej ostatniej źródło rozstrzygnięć w toku wymiaru sprawiedliwości. Innym ważnym problemem badawczym z tej dziedziny jest wydobywanie kryteriów, które w przeszłości leżały u podstaw dokonywania określonych operacji klasyfikacyjnych, oraz ich historycznych przeobrażeń. Owa zmienność kryteriów wpływała bowiem na zmianę samej istoty stosowanego podziału materiału prawnego i jego miejsca w poszczególnych grupach systematyzacyjnych. choć terminologia mogła pozostać nie zmieniona. Z tym wiąże się także zagadnienie dopuszczalności stosowania przez historyków prawa współczesnych kryteriów systematyzacyjnych i terminów w odniesieniu do urządzeń prawnych przeszłości, co wywołuje do dziś wiele kontrowersji w literaturze.
• Dostępność obiektu:
  Dostęp otwarty
• Prawa: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
• Data:
  1985.12.30
• Typ:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion
• Język:
  polski
• Źródło:
  Czasopismo Prawno-Historyczne; Vol. 37 No. 2 (1985); 167-186;
  Czasopismo Prawno-Historyczne; Tom 37 Nr 2 (1985); 167-186;
  2720-2186;
  0070-2471
• Format:
  application/pdf
• Wydawca:
  Adam Mickiewicz University Poznan
• Relacja: http://pressto.amu.edu.pl/index.php/cph/article/view/48479/39284
• Temat i słowa kluczowe:
  systematyzacja prawa;
  humanizm prawniczy;
  prawo natury (XVIII w.);
  prawo rzymskie;
  prawo publiczne / prawo prywatne;
  systématisation du droit;
  humanisme juridique;
  droit naturel (XVIIIe siècle);
  droit romain;
  droit public / droit privé
• Identyfikator: http://pressto.amu.edu.pl/index.php/cph/article/view/48479
• Dostawca danych:
  Platforma Otwartych Czasopism Naukowych UAM
• Czy mogę z tego obiektu skorzystać?:
  sprawdź warunki licencji
• Rodzaj zawartości:
  teksty