Opis

• Title:
  Gustaw III wobec rewolucji francuskiej
• Creator:
  Anusik, Zbigniew
• Contributor:
  Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Historii, Katedra Historii Nowożytnej;
  zanusik@uni.lodz.pl
• Description:
  Gustav III was a King of Sweden from 1771 till 1792. From the very beginning of his reign he was firmly associated with France. Thanks to its support, he made a monarchist coup d’état in August 1772. For the next fifteen years he was the closest ally of the court of Versailles. The internal crisis, which started in 1787, meant that France was no longer able to play the current role in the international arena. One of the first European politicians who became aware of that fact was Gustav III. In the years 1788–1790, against the position of France, he led war with Russia, which he ended in August 1790. There is no doubt that he did it because of the developments in France. The king had long been terribly afraid of any revolutions. And it was not about social or economic changes caused by revolution. It was so as the King of Sweden considered a revolution a destructive force threatening all the thrones. He was afraid that the example of France, where the position of the king weakened with each passing month, could lead to a collapse of the monarchy in all other European countries. For this reason, Gustav III came up with the idea of making the armed intervention in France. In 1791 the most important thing for him was rescuing the threatened French monarchy. Not finding understanding with the representatives of the Triple Alliance (England, Prussia, Holland), he increasingly began to lean towards the concept of an alliance with Russia. A decision to sign the treaty of alliance with Catherine II finally sealed failure of Louis XVI’s escape from Paris in June 1791. Almost immediately after stopping the King of France at Varennes, Gustav III started to put together a broad coalition of powers whose primary aim was to rescue the institutions of the French monarchy. His initiatives in this regard, however, were not understood at European courts. Swedish diplomats met almost everywhere with cool and sometimes even hostile reception. The only result of a large-scale diplomatic action was the signing of the Drottningholm treaty with Russia in October 1791. It is also worth noting that Gustav III remained in constant contact with Louis XVI and his trusted representative in exile, Louis Auguste, Baron of Breteuil. Gustav III was murdered at a time when his proposals were accepted by Louis XVI and Marie Antoinette. The Tuileries court, initially quite sceptical towards the idea of an armed intervention in France. In March 1792 however the Baron of Breteuil, acting on behalf of the French royal couple, agreed on both, landing of the Swedish corps in Normandy and the organisation of a new escape of the royal family from Paris. The death of Gustav III shattered, however, all those intentions. The dying king also never learnt that in late March 1792 a chance for fulfilling all his desires and dreams appeared.;
  Gustaw III panował w Szwecji w latach 1771–1792. Od początku swoich rządów był mocno związany z Francją. Dzięki jej poparciu dokonał monarchistycznego zamachu stanu w sierpniu 1772 r. Przez kolejnych 15 lat był najbliższym sojusznikiem dworu wersalskiego. Zapoczątkowany w 1787 r. kryzys wewnętrzny sprawił, że Francja nie była w stanie dłużej odgrywać dotychczasowej roli na arenie międzynarodowej. Jednym z pierwszych polityków europejskich, który zdał sobie z tego sprawę, był właśnie Gustaw III. W latach 1788–1790, wbrew stanowisku Francji, prowadził wojnę z Rosją, którą zakończył w sierpniu 1790 r. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że zrobił to ze względu na rozwój sytuacji we Francji. Król od dawna panicznie bał się bowiem wszelkich rewolucji. I nie chodziło mu bynajmniej o wywołane przez nie zmiany natury społecznej czy gospodarczej. W rewolucji król szwedzki widział niszczycielską siłę zagrażającą wszystkim tronom. Obawiał się, że przykład Francji, gdzie pozycja króla słabła z każdym miesiącem, może doprowadzić do upadku monarchii we wszystkich innych krajach europejskich. Z tego właśnie powodu Gustaw III powziął myśl o dokonaniu zbrojnej interwencji we Francji. W 1791 r. sprawą dla niego najważniejszą było już bowiem ratowanie zagrożonej monarchii francuskiej. Nie znajdując zrozumienia u przedstawicieli państw trójprzymierza (Anglia, Prusy, Holandia), coraz bardziej zaczynał skłaniać się ku koncepcji zawarcia przymierza z Rosją. Decyzję o podpisaniu traktatu sojuszniczego z Katarzyną II przesądziło niepowodzenie ucieczki Ludwika XVI z Paryża w czerwcu 1791 r. Niemal natychmiast po zatrzymaniu króla Francji w Varennes Gustaw III przystąpił do montowania szerokiej koalicji mocarstw, której pierwszoplanowym celem miało być ratowanie instytucji francuskiej monarchii. Jego inicjatywy w tym względzie nie znalazły jednak zrozumienia na dworach europejskich. Dyplomaci szwedzcy niemal wszędzie spotkali się z chłodnym, a niekiedy nawet z wrogim przyjęciem. Jedynym rezultatem zakrojonej na szeroką skalę akcji dyplomatycznej okazało się podpisanie traktatu drottningholmskiego z Rosją w październiku 1791 r. Warto też zwrócić uwagę na to, że Gustaw III pozostawał w stałym kontakcie z Ludwikiem XVI i jego zaufanym przedstawicielem na emigracji – Louisem Auguste’em baronem de Breteuil. Gustaw III został zamordowany w chwili, kiedy jego propozycje zostały zaakceptowane przez Ludwika XVI i Marię Antoninę. Dwór tuileryjski początkowo dość sceptycznie odnosił się bowiem do pomysłu zbrojnej interwencji we Francji. Jednak w marcu 1792 r. baron de Breteuil, występując w imieniu francuskiej pary królewskiej, zgodził się zarówno na lądowanie szwedzkiego korpusu w Normandii, jak i na zorganizowanie nowej ucieczki rodziny królewskiej z Paryża. Śmierć Gustawa III przekreśliła wszystkie te zamiary. Umierający król nigdy nie miał się też dowiedzieć, że w końcu marca 1792 r. pojawiła się szansa na spełnienie wszystkich jego pragnień i marzeń.
• Object availability:
  Dostęp otwarty
• Rights:
  © Copyright by Authors, Łódź 2017; © Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2017
• Date:
  2017.12.12;
  2017
• Type:
  Article
• Language:
  polski
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Relation:
  Przegląd Nauk Historycznych;1;
  16
• Subject:
  Gustav III;
  French Revolution 1789–1792;
  Sweden in the second half of 18th century;
  Sweden’s foreign policy in the second half of 18th century;
  political situation in Europe in the second half of 18th century;
  Gustaw III;
  rewolucja francuska 1789–1792;
  Szwecja w II połowie XVIII w.;
  polityka zagraniczna Szwecji w II połowie XVIII w.;
  sytuacja polityczna w Europie w II połowie XVIII w.
• Identifier:
  1644-857X;
  http://hdl.handle.net/11089/23531 ;
  2450-7660;
  10.18778/1644-857X.16.01.02
• Data provider:
  Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego
• Can I use it?:
  poproś o pozwolenie
• Type:
  obrazy