Description

• Title:
  The nineteenth-century translator as Model Creator. On the example of Polish translators of Shakespeare – Stanisław Koźmian, Leon Ulrich and Józef Paszkowski
• Creator:
  Siwek, Karolina
• Description:
  The question “Is the translator a creator?” has troubled translation scholars for years. This article attempts to answer this question according to the category of the Creator Model created by Howard Gardner (1993). The analysis is based on the translation biographies of three translators of William Shakespeare’s texts into Polish: Stanisław Koźmian, Leon Ulrich and Józef Paszkowski. Although they lived and translated in the same epoch, there was a lot that separated them, and an analysis of their situations using Gardner’s guidelines indicates that they can be considered Creators, because their translational paths went through the same stages as the authors of the original texts. Each of them tried to write their own texts, but it was the translation activity that gave them recognition. They came from what can now be called “middle class” families and received similar education, so their start in life was comparable. However, for each of them, the end of the translation business meant something different. Koźmian’s translations began to go unnoticed. Ulrich lost himself in the ambition to publish his own translations in a single publication, and for this reason did not work on developing his translating skills. Paszkowski had health problems and died soon, which interrupted his promising translation activity. The model proposed by Gardner makes it possible to reconstruct the translator’s path and, in the long run, to better understand the strategies and decisions that translators made. These decisions, in turn, had an impact on the enirety of the translated text, but also on the selection of specific authors and texts to be translated.;
  Myśl: „Czy tłumacz jest twórcą?” od lat nurtuje badaczy przekładu. W niniejszym artykule podjęto próbę odpowiedzi na to pytanie w ujęciu zaproponowanym przez Howarda Gardnera (1993). Jego zdaniem pojawienie się na ścieżce życia określonych etapów pozwala stwierdzić, czy opisywana osoba może być uznana za Twórcę. Analiza przeprowadzona w tym artykule opiera się na biografiach translatorskich trzech tłumaczy tekstów Williama Szekspira na język polski: Stanisława Koźmiana, Leona Ulricha i Józefa Paszkowskiego. Każdy z nich próbował pisać autorskie teksty, ale to właśnie twórczość przekładowa zapewniła im sławę w świecie literackim. Koźmian, Ulrich i Paszkowski żyli i pracowali w XIX wieku. Ścieżki ich życia wyraźnie się od siebie różniły, ale mimo to można na nich wyróżnić etapy przypisywane Modelowemu Twórcy Gardnera. Rekonstrukcja ich sytuacji społeczno-kulturowej, a przy tym translatorskiej drogi pozwala przeanalizować i zrozumieć strategie i decyzje, jakie podejmowali jako tłumacze. Te decyzje miały z kolei wpływ na wykonywane przekłady oraz wybór autorów i tekstów do tłumaczenia.
• Object availability:
  free access
• Rights: https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0 ;
  Prawa autorskie (c) 2022 Karolina Siwek
• Date:
  2022.12.30
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion
• Language:
  Polish
• Source:
  Rocznik Przekładoznawczy; Nr 17 (2022); 181–194;
  Translation Journal; No. 17 (2022); 181–194;
  2392-1552;
  1896-4362
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
• Relation: https://apcz.umk.pl/RP/article/view/43469/35365
• Subject:
  Gardner;
  Paszkowski;
  Koźmian;
  Ulrich;
  tłumacz literacki;
  biografia translatorska;
  literary translator;
  translator biography
• Identifier: https://apcz.umk.pl/RP/article/view/43469
• Data provider:
  Akademicka Platforma Czasopism
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  text