Description

• Title:
  Ars sarmatica, or Sarmatia and Art. An Outline of the Problem
• Creator:
  Kowalski, Jacek
• Description:
  The author of the article considers the perspectives of studying Polish Renaissance and Baroque art in terms of its relationship to the phenomenon known as “Sarmatism”. He points to the lack of a clear definition of this concept and its poor research usefulness. Similar problems occur with the phrase “Sarmatian art”, for which there are no meaningful distinguishing criteria. However, in the area of Polish art, there are artistic works and phenomena that are particularly closely related to the cultural distinctiveness of the former Polish–Lithuanian Commonwealth. In the author’s opinion, this is the proper ars sarmatica – “Sarmatian art”. A short list of examples of works that can be included in this category follows. These are, among others: the mausoleum of the Czarnkowski family in Czarnków, the iconographic program of the courtyard of the Krzyżtopór castle in Ujazd, the painting of the so-called “Homage of the Moscow tsars” from the mid-17th century (coming from an unknown magnate residence in the south-eastern borderlands of Poland), a Polish variant of the iconographic type rex armatus, an image of the election of King Stanisław August by Bernardo Bellotto (from the Royal Castle in Warsaw), and finally drawings by Jan Piotr Norblin showing Polish sejmiks.;
  Autor artykułu rozważa perspektywy badania nowożytnej sztuki polskiej pod kątem jej stosunku do zjawiska zwanego „sarmatyzmem”. Wskazuje na brak jasnej definicji tego pojęcia i jego nikłą użyteczność badawczą, podobnie jak sformułowania „sztuka sarmacka”, dla której wyodrębnienia brak właściwych kryteriów. Istnieją jednak w obszarze polskiej sztuki nowożytnej dzieła i zjawiska artystyczne szczególnie związane z kulturową odrębnością dawnej Rzeczypospolitej. W przekonaniu autora to właśnie jest właściwa ars sarmatica – „sztuka sarmacka”. Następuje krótkie wskazanie kilku przykładowych dzieł sztuki, które do tego zbioru można zakwalifikować. Są to m.in: nekropolia rodu Czarnkowskich w czarnkowskiej farze, program ikonograficzny dziedzińca zamku Krzyżtopór w Ujeździe, malowidło tzw. „Hołdu carów moskiewskich” z połowy XVII wieku (pochodzące z nieznanej magnackiej rezydencji na południowo-wschodnich kresach Rzeczypospolitej), powstały w tym samym czasie polski wariant ikonografcznego typu rex armatus, wyobrażenie elekcji króla Stanisława Augusta pędzla Bernarda Bellotta (z Zamku Królewskiego w Warszawie), na koniec rysunki Jana Piotra Norblina ukazujące polskie sejmiki.
• Object availability:
  free access
• Rights: https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0 ;
  Prawa autorskie (c) 2023 Jacek Kowalski
• Date:
  2023.05.25
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion
• Language:
  Polish
• Source:
  Litteraria Copernicana; Bd. 45 Nr. 1 (2023): Sarmatyzm: rewizje i kontynuacje; 47-72;
  Litteraria Copernicana; Vol. 45 No. 1 (2023): Sarmatism: Revisions and Sequels ; 47-72;
  Litteraria Copernicana; Vol. 45 Núm. 1 (2023): Sarmatyzm: rewizje i kontynuacje; 47-72;
  Litteraria Copernicana; Tom 45 Nr 1 (2023): Sarmatyzm: rewizje i kontynuacje; 47-72;
  2392-1617;
  1899-315X
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
• Relation: https://apcz.umk.pl/LC/article/view/43281/35629
• Subject:
  Sarmatyzm;
  polska sztuka nowożytna;
  sztuka sarmacka;
  wolna elekcja;
  nekropolia rodowa;
  Sarmatism;
  Polish Renaissance and Baroque art;
  Sarmatian art;
  free election;
  ancestral necropolis
• Identifier: https://apcz.umk.pl/LC/article/view/43281
• Data provider:
  Akademicka Platforma Czasopism
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  text