Description

• Title:
  Der Anteil von Zygmunt Mocarski an der Rückforderung polnischer Bibliotheksbestände aus Russland (1922–1923)
• Creator:
  Tomkowiak, Katarzyna
• Description:
  These/Ziel: Der Beitrag bezieht sich auf die Tätigkeit von Zygmunt Mocarski im Bereich der Rückforderung polnischer Bibliotheksbestände aus Russland laut den Bestimmungen des Friedensvertrags von Riga vom 18. März 1921. Er arbeitete vorübergehend als Bibliotheksexperte und war eindeutig für die Rückforderung engagiert, die von der Polnischen Delegation des Gemischten Sonderausschusses in Moskau und Petersburg seit dem 13. September 1922 bis zum Ende April 1923 vorgenommen wurde. Forschungsmethode: Analyse von Dokumenten polnischer Einrichtungen, der im Druck gegebenen Materialien sowie Literaturübersicht. Ergebnisse/Schlussfolgerungen: In Bezug auf das Kapitel XI des Friedensvertrags von Riga trug Zygmunt Mocarski wesentlich dazu bei, die polnischen Inkunabeln und alten Drucke, welche sich in Russland seit den Teilungen Polens befanden, zurückzugewinnen. Zahlreiche einmalige polnische Drucke wurden in der berühmten früheren Kaiserlichen Bibliothek in Petersburg (der Russischen Öffentlichen Bibliothek) gesammelt, deren Bestände Mocarski sehr gut kannte. Behilflich waren auch seine hervorragenden Russischkenntnisse. Aus diesem Grund war er ein anerkanntes Mitglied dieses Gremiums. Dank seinem Engagement wurden die alten Drucke, die aus der Załuski-Bibliothek stammten, zurückgewonnen.;
  Aim: The subject of the article is to describe the activities of Zygmunt Mocarski during works the aim of which was to bring back the Polish library collections from Russia, pursuant to the provisions of the Riga Treaty of 18 March 1921. He worked as a temporary library expert and helped considerably in the revindication actions of the Polish Delegation in the Joint Special Commission in Moscow and Petrograd from 13 September 1922 to the end of April 1923. Research method: The analysis of documents from Polish institutions, printed materials and review of literature. Results/Conclusions: Zygmunt Mocarski, on the basis of Chapter 9 of the Treaty of Riga, significantly contributed to the recovery of Polish incunabula and old prints that had been kept in Russia since the time of the partitions. The majority of Polish unique prints were stored in the famous former Imperial Library in St. Petersburg (the Russian Public Library). Mocarski had a significant knowledge concerning the collections of this library, his excellent command of Russian being of great help here. I showed that he was a valued member of this group. It was thanks to his involvement that the prints from the Załuski Library were recovered.;
  Cel/Teza: Przedmiotem artykułu jest opisanie działań Zygmunta Mocarskiego w trakcie prac mających na celu zwrot polskich zbiorów bibliotecznych z Rosji, na mocy zapisów zawartych w traktacie ryskim z 18 marca 1921 r. Pracował on jako czasowy ekspert biblioteczny i wydatnie pomógł w poczynaniach rewindykacyjnych Delegacji Polskiej w Komisji Mieszanej Specjalnej w Moskwie i Piotrogrodzie od 13 września 1922 r. do końca kwietnia 1923 r. Metoda badawcza: Aby odtworzyć jego pracę w tej Komisji, poddałam analizie zachowane dokumenty i korespondencję uczestników tych poczynań rewindykacyjnych, jakie zachowały się w polskich archiwach i Książnicy Kopernikańskiej. Kompletna dokumentacja prac Komisji Mieszanej Specjalnej, przechowywana w Archiwum Skarbowym w Warszawie, nie zachowała się. Pomocne okazały się także wydane drukiem na prawach rękopisu sprawozdania z pracy Komisji. Wyniki/Wnioski: Zygmunt Mocarski, opierając się na rozdziale XI wymienionego traktatu, wydatnie przyczynił się do odzyskania, polskich inkunabułów i starodruków, jakie znajdowały się w Rosji już od czasów zaborów. Gros polskich, unikatowych druków zgromadzono w słynnej b. Cesarskiej Bibliotece w Petersburgu (Rosyjskiej Bibliotece Publicznej). To w jej zbiorach Mocarski orientował się najlepiej, pomogła mu także doskonała znajomość języka rosyjskiego – wykazałam, że był cenionym członkiem tego gremium. To dzięki jego zaangażowaniu odzyskano druki, które pochodziły z Biblioteki Załuskich.   
• Object availability:
  free access
• Rights:
  Prawa autorskie (c) 2018 Folia Toruniensia
• Date:
  2018.08.21
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion;
  Historical Inquiry;
  Artykuł naukowy
• Language:
  Polish
• Source:
  Folia Toruniensia; Vol. 18 (2018); 57-87;
  Folia Toruniensia; Tom 18 (2018); 57-87;
  2657-4837;
  1641-3792
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  The Provincial Public Library – the Copernicus Library in Toruń
• Relation: https://apcz.umk.pl/FT/article/view/FT.2018.004/16121
• Subject:
  Załuski-Bibliothek;
  Polnische Delegation am Gemischten Sonderausschuss;
  Nikolaus-Kopernikus-Stadtbücherei in Thorn;
  Moskau;
  Petersburg;
  Russische Öffentliche Bibliothek in Petersburg;
  Friedensvertrag von Riga;
  the Załuski Library;
  Delegation of Poland in the Special Joint Commission;
  Municipal Library under the name of Nicolaus Copernicus in Toruń;
  Moscow;
  St. Petersburg;
  Russian Public Library in St. Petersburg;
  the Treaty of Riga;
  Biblioteka Załuskich;
  Delegacja Polska w Komisji Mieszanej Specjalnej;
  Książnica Miejska im. M. Kopernika w Toruniu;
  Moskwa;
  Rosyjska Biblioteka Publiczna w Petersburgu;
  traktat ryski
• Identifier: https://apcz.umk.pl/FT/article/view/FT.2018.004
• Data provider:
  Akademicka Platforma Czasopism
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  text