Description

• Title:
  Grotesqueness in the fiction by Stanislav Rakùs
• Creator:
  Žemberová, Viera
• Description:
  Autorka artykułu rozważa zjawisko groteski w epice na przykładzie dwóch powieści słowackiego prozaika Stanislava Rakusa (ur. 1940) Macacia krajina (1986, Koci kraj) i Temporalne poznamky (1995, Uwagi na czasie). Twórczość tego pisarza cechuje swoista dwubiegunowość: bo oto jest autorem książek dla dzieci i młodzieży oraz dla dojrzałych czytelników, a jednocześnie uprawia krytykę i literaturoznawstwo jako nauczyciel akademicki. Można rzec w jego przypadku, że praktyka literacka inspiruje teorię - i odwrotnie - znajomość teorii pozwala na bardziej świadome kształtowanie prozy artystycznej. Rakus debiutował w 1976 r. powieścią Żobraci (Żebracy), w której odwołując się do materiałów dokumentalnych z przełomu wieków ukazał nieprzystawalność systemu i praktyki społecznej. Poetyzacja tekstu, widoczna jeszcze bardziej w kolejnej powieści Pieśń o studnićnej vode (1979, Pieśń o studziennej wodzie) nadawała cechy tragiczności losom postaci powieściowych, a zarazem aktywizowała przesłania ideowe w pozatekstowych relacjach autor - społeczeństwo. Pisarz w swojej teoretycznoliterackiej rozprawie Poetika prozaickeho textu. Latka, tema, problem, tvar (1995, Poetyka prozatorskiego tekstu. Przedmiot, temat, problem, forma) pokusił się o teoretyczną receptę, jak użyć napięć pozatekstowej rzeczywistości w wypowiedzi powieściowej. Najbliższa tym założeniom prozaika jest groteska i jej literackie możliwości. Analizowana tu, w podanych w pierwszym akapicie powieściach, pozwala na wniosek, że Rakusowi chodzi o bezpośredniość wypowiedzi, w której ujawnia się mechanizm „przerzutni” autorskiego napięcia w sferę etyczno-społecznej praktyki.
• Object availability:
  free access
• Date:
  2022.10.03;
  1999
• Type:
  Article
• Language:
  English
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Łódzkie Towarzystwo Naukowe
• Relation:
  Zagadnienia Rodzajów Literackich;1-2;
  42
• Subject:
  grotesqueness;
  Stanislav Rakùs;
  fiction
• Identifier:
  0084-4446;
  http://hdl.handle.net/11089/43477 ;
  2451-0335
• Data provider:
  Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  image