Description

• Title:
  La théorie de la fiction d'après la doctrine classique
• Creator:
  Sekrecka, Mieczysława
• Description:
  Przedmiotem niniejszego artykułu jest teoria fikcji literackiej w świetle doktryny klasycystycznej. Stosunek klasycyzmu do fikcji był na ogół pozytywny, aczkolwiek jej pojęcie nie było jasno sprecyzowane. Fikcja miała w XVII wieku wiele znaczeń: była bądź to synonimem mitologii starożytnej, bądź to uważana była za nieszkodliwą chimerę, lub za zmyślenie albo wręcz za kłamstwo. Niekiedy oznaczała również inwencję poetycką i jako taka uznawana była za "duszę” poezji, a często, przez wielu teoretyków, za niezbędny element, niemal że wyznacznik dzieła literackiego. Specyfika fikcji w XVII wieku polegała przede wszystkim na specyfice jej funkcji. Według zasad doktryny klasycystycznej dzieło literackie, podobnie jak dzieło naukowe, miało wyrażać prawdę, za źródło której uważana była w pierwszym rzędzie historia. W praktyce jednak klasycyzm dość wcześnie odstąpił od tej zasady. Prawda czy prawdopodobieństwo — oto dylemat, przed którym stanęli teoretycy klasycyzmu. Zdecydowana większość opowiedziała się za prawdopodobieństwem. Naga prawda bowiem, sądzono, godziła często w wymogi dobrego smaku i moralności. W imię prawdopodobieństwa pisarz miał prawo odstępować od prawdy, zmieniać fakty historyczne, chociaż prawdziwe, ale często nieprawdopodobne. Droga zatem, która wiodła od prawdy do prawdopodobieństwa, zezwalała pisarzowi na swobodę inwencji i na wprowadzanie fikcji do dzieła literackiego. Zadaniem fikcji było ubierać prawdę często brutalną w szaty atrakcyjne, przyciągające uwagę czytelnika, zdobić ją różnymi barwami piękna, podnosić jej walory moralne i estetyczne, odrzucając cechy negatywne a podkreślając pozytywne, innymi słowy, fikcja miała uzupełniać i poprawiać to, co natura skrzywiła, nie dopracowała. Funkcja fikcji w dobie klasycyzmu ograniczała się zatem do roli decorum, ornamentu. Tak pojęta fikcja wpisywała się w kodeks estetyki klasycznej, uwypuklając równocześnie jej tendencje idealistyczne.
• Object availability:
  free access
• Date:
  2023.01.20;
  1984
• Type:
  Article
• Language:
  French
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Łódzkie Towarzystwo Naukowe; Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu
• Relation:
  Zagadnienia Rodzajów Literackich;1;
  26
• Subject:
  theory of fiction;
  classical doctrine;
  fiction;
  Classicism
• Identifier:
  0084-4446;
  http://hdl.handle.net/11089/45479 ;
  2451-0335
• Data provider:
  Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  image