Description

• Title:
  Jednodniówki in Krakow censorship in the period between 1923 and 1939
• Creator:
  Ruta, Adam
• Description:
  The article raises the subject of press and publishing houses control in Krakow with reference to jednodniowka (short newspaper published occasionally for specific purpose) that was published or printed in the city of Krakow in the period of 1923 to 1939. The system of the press surveillance was composed of: Province Office, Municipal Office in Krakow as well as District Court and Regional Court, District Public Prosecutor and Regional Public Prosecutor and police. Legal proceedings were commenced on the basis of proper Austrian legal acts: the Press Act from 1862, the Penal Act from 1852 as well as press law 1927 together with, so called, special decree and penal code from 1932. Jednodniowki, published by the Left both in Polish and jidish language, were usually the subject of the surveillance. They were confiscated entirely or partly for publishing the articles that were expressing views against the government, political system or were offensive for the authorities. Publication of anti-religious and anti-Semitic articles did not result in such frequent interventions. Giving false names and data or concealing them were also the acts pursued by the police. The article’s information root are acts of District Court in Krakow from the period of 1919–1939, Regional Court of Law acts as well as District Public Prosecutor’s acts stored in State Archives in Krakow.;
  Tematem artykułu jest funkcjonowanie krakowskiego systemu kontroli prasy i wydawnictw w odniesieniu do jednodniówek wydawanych lub drukowanych w tym mieście w latach 1923–1939. System nadzoru nad prasą tworzyły: Urząd Wojewódzki, Starostwo Grodzkie w Krakowie oraz współpracujące z nim: Sąd Okręgowy i Sąd Powiatowy, Prokurator Sądu Okręgowego i Powiatowego, a także jednostki policji. Podstawą wszczęcia postępowania wobec wydawcy jednodniówki były, w zależności od rodzaju występku lub przestępstwa, odpowiednie przepisy obowiązujących wciąż austriackich aktów prawnych: ustawy prasowej z 1862 roku oraz ustawy karnej z 1852 roku, a także prawa prasowego z 1927 roku wraz z tzw. dekretem specjalnym oraz kodeksu karnego z 1932 roku. Przedmiotem nadzoru były przede wszystkim jednodniówki ugrupowań lewicowych, wydawane zarówno w języku polskim, jak i w jidisz, które konfiskowano w całości lub w części za publikowanie artykułów antyrządowych, antyustrojowych, obraźliwych dla władz. Rzadziej podejmowano interwencje, których powodem było zamieszczenie na łamach omawianych druków treści antyreligijnych lub antyżydowskich. Ścigano także występki polegające na zatajeniu nazwiska nakładcy bądź podaniu fałszywych danych. Podstawą źródłową artykułu są akta Sądu Okręgowego w Krakowie z lat 1919–1939, akta Sądu Powiatowego Karnego w Krakowie oraz akta Prokuratora Sądu Okręgowego w Krakowie przechowywane w Archiwum Państwowym w Krakowie.
• Object availability:
  free access
• Date:
  2014.01.14
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion
• Language:
  Polish
• Source:
  Toruńskie Studia Bibliologiczne; Tom 6 Nr 2 (11) (2013); 167-188;
  Toruńskie Studia Bibliologiczne; Vol. 6 No. 2 (11) (2013); 167-188;
  2392-1633;
  2080-1807
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Nicolaus Copernicus University
• Relation: https://apcz.umk.pl/TSB/article/view/TSB.2013.028/2642
• Subject:
  jednodniówka;
  system kontroli prasy;
  ugrupowania lewicowe;
  Kraków;
  left-wing parties;
  system of the press surveillance
• Identifier: https://apcz.umk.pl/TSB/article/view/TSB.2013.028
• Data provider:
  Akademicka Platforma Czasopism
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  text