Object's details: Isolations and deviations... On Sienkiewicz, nation and (turbo)patriotism

Provider:Platforma Otwartych Czasopism Naukowych UAM

Description

Title:
Isolations and deviations... On Sienkiewicz, nation and (turbo)patriotism
Creator:
Waligóra, Janusz
Description:
The article presents a critical analysis of Latarnik by Henryk Sienkiewicz and its reception in the school environment. The interpretation of the short story overlaps with a model of Polish patriotism which draws its inspiration from the 19th century. The model still seems to be publicly supported, also by the reformed school, despite the fact that it stands in opposition to current geopolitical, economic and social situation. Such an ever-present romantic concept along with polonocentric trends provoke a reflection on Polish presence in the modern, multicultural, dynamically changing world. What becomes the focal point of the article is the conflict between two systems chich intertwine with the main character’s life – the universal, existential system versus local (national), thus, Polish-oriented one. This sets the Pole against the world. The author also points out to a mystical and Eucharistic character of the final part of Latarnik – it idealizes a sudden wave of nostalgia felt by Skawiński. In this way Polishness acquires a status of sacrum while the narrator-ideologist defeats the narrator-psychologist and thinker. Axiologically and anthropologically-wise, the main character appears as “a product of Polish culture” which values romantic acts of heroism more than everyday work or by far less spectacular diligence.;
Treścią artykułu jest krytyczna lektura Sienkiewiczowskiego Latarnika w kontekście szkolnych uwarunkowań jego odbioru. Interpretacja noweli wpisuje się w szerszy namysł nad modelem polskiego patriotyzmu, który czerpie swe inspiracje i siły z kultury XIX wieku i który – niejako w opozycji do współczesnej sytuacji geopolitycznej, gospodarczej i społecznej – bywa promowany w przestrzeni publicznej, także przez reformowaną szkołę. Żywotność romantycznego paradygmatu wraz z tendencjami do swoistego polonocentryzmu skłaniają autora do refleksji nad formułą obecności Polski w nowoczesnym, wielokulturowym, dynamicznie zmieniającym się świecie. Główny akcent pada na konflikt dwóch porządków, w jakie wpisuje się los bohatera – uniwersalnego, czyli egzystencjalnego oraz partykularnego, czyli polskiego, co samo w sobie daje efekt przeciwstawienia Polaka światu. Autor zwraca również uwagę na mistyczno-eucharystyczne zabarwienie finalnych scen Latarnika, uwznioślające nagły atak nostalgii przeżywanej przez Skawińskiego. W ten sposób polskość zyskuje status sacrum, a narrator-ideolog zwycięża nad narratorem-psychologiem i myślicielem. Czytany w planie aksjologiczno-antropologicznym jawi się z kolei bohater jako „wytwór kultury polskiej”, która wyżej ceni sobie heroiczne zrywy i romantyczne wzloty niż codzienną pracę i mało widowiskową sumienność.  
Object availability:
free access
Date:
2020.05.27
Type:
info:eu-repo/semantics/article;
info:eu-repo/semantics/publishedVersion;
Artykuł naukowy
Language:
Polish
Source:
Polonistyka. Innowacje; No. 11 (2020); 157-174;
Polonistyka. Innowacje; Nr 11 (2020); 157-174;
2450-6435
Format:
application/pdf
Publisher:
Adam Mickiewicz University Poznan
Relation: http://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/23131/21766
Subject:
Sienkiewicz;
Latarnik;
literatura;
patriotyzm;
nacjonalizm;
literature;
patriotism;
nationalism
Identifier: http://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/23131
Data provider:
Platforma Otwartych Czasopism Naukowych UAM

Similar objects

Isolations and deviations... On Sienkiewicz, nation and (turbo)patriotism

Creator:Waligóra, Janusz

Date:2020.05.27

Type:text

Latarnik

Date:0001 - 1918

Type:other

Can I use it?:yes

[Afisz] : [Inc.:] Zespół świetlicowy z Węgiersk. Górki biorący udział w konkursie zespołów świetlicowych odegra w Domu Kultury (Sokół) sztukę konkursową p.t. "Sąd nad latarnikiem" według noweli H. Sienkiewicza oraz inscenizację wykonaną przez młodzież p.t. "Metropolis" początek o godzinie 17.30 [...].

Date:1948

Type:other

Can I use it?:yes

Christliche Gestalt des Patriotismus aus der Sicht der Polnischen Bischofskonferenz

Creator:Podzielny, Janusz

Date:2020.12.31

Type:text

Literatura i literat w prasie polskiej drugiej połowy XIX wieku. Wybrane zagadnienia

Creator:Pietrzak, Magdalena

Date:2017.01.24 | 2016

Type:text

Kali or Nabu? What kind of literature and what type of teacher will teach understanding the other human being?

Creator:Janus-Sitarz, Anna

Date:2020.05.27

Type:text

O przemówieniach Henryka Sienkiewicza

Creator:Konieczny, Jerzy

Date:2018.02.02 | 1998

Type:image

O aforystyce Henryka Sienkiewicza

Creator:Łojek, Mieczysław

Date:2018.01.25 | 1996

Type:image

Federacja Bibliotek Cyfrowych

Object's details: Isolations and deviations... On Sienkiewicz, nation and (turbo)patriotism

Description

Similar objects