Description

• Title:
  Cechy osobowości typu D a funkcjonowanie w chorobie pacjentów ze schorzeniami przewlekłymi
• Creator:
  Basińska, Małgorzata;
  Andruszkiewicz, Anna
• Description:
  Osobowość typu D jest specyficznym konstruktem, charakteryzowanym przez dwa wymiary: tendencję do doświadczania negatywnych emocji - depresji, lęku, gniewu lub wrogości oraz tendencje do społecznego wycofywania się. Najnowsze badania wskazują na jej istotną rolę w patogenezie i przebiegu wielu schorzeń. W prezentowanej pracy podjęto zagadnienie występowania osobowości stresowej typu D w grupie przewlekle chorych w odniesieniu do wybranych aspektów funkcjonowania w chorobie: akceptacji choroby, przekonań na temat lokalizacji kontroli zdrowia i zachowali zdrowotnych. Przebadano razem 204 osoby przewlekle chore, W tym 135 (66%) kobiet i 69 (34%) mężczyzn w średnim wieku 49,56 lat (SD = 13,13). W badaniu zastosowano następujące metody psychologiczne: Skale; DS-14 do oceny osobowości typu D oraz Skalę Akceptacji Choroby (Acceptance of Illness Scale - AIS), Wielowymiarową Skalę Umiejscowienia Kontroli Zdrowia (The Multidimensional Health Locus of Control Scale - MHLC-B) oraz Inwentarz Zachowań Zdrowotnych - IZZ. Badane osoby cechowały się zróżnicowanym nasileniem analizowanych zmiennych, przeciętnym nasileniem akceptacji choroby i dbałością o zachowania zdrowotne oraz częstszym lokowaniem przekonali na temat kontroli zdrowia w sobie lub w innych osobach, a rzadziej w przypadkowych okolicznościach. Mężczyźni nie różnili się istotnie od kobiet w zakresie akceptacji choroby, osobowości typu D i jej składowych oraz przekonań na temat lokalizacji kontroli zdrowia. Różnili się natomiast istotnie w zakresie podejmowanych zachowań zdrowotnych, a w szczególności w zakresie zachowań profilaktycznych, praktyk zdrowotnych i prawidłowych nawyków żywieniowych, o które kobiety bardziej dbały. Stopień nasilenia cech osobowości D różnicowal poziom akceptacji choroby, zachowań zdrowotnych, w szczególności prawidłowych nawyków żywieniowych i pozytywnego nastawienia psychicznego, oraz przekonań dotyczących zewnętrznej lokalizacji kontroli zdrowia - w zdarzeniach przypadkowych. Poziom cech D nie różnicował zachowań profilaktycznych i praktyk zdrowotnych oraz dwóch pozostałych przekonań na temat lokalizacji kontroli zdrowia - w sobie i w innych osobach. Generalnie występowanie cech osobowości typu D utrudnia adaptacyjne funkcjonowanie w chorobie osobom chorym przewlekle.
• Object availability:
  free access
• Date:
  2016.09.06;
  2016
• Type:
  Article
• Language:
  Polish;
  pol
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
• Subject:
  chorzy przewlekle;
  osobowość typu D;
  akceptacja choroby;
  przekonania o lokalizacji kontroli zdrowia;
  zachowania zdrowotne
• Identifier:
  Polskie Forum Psychologiczne 2016, T. 21, nr 2.;
  http://repozytorium.ukw.edu.pl/handle/item/3719
• Data provider:
  Repozytorium Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  image