Description

• Title:
  The Themersons and Witkacy – non-Euclidean adventure of Jabberwocky dragon
• Creator:
  Średniawa, Marek
• Description:
  Stanisław Ignacy Witkiewicz and Franciszka and Stefan Themerson constitute a rare constellation of outstanding artists of the 20th century avant-garde. Their best known contributions were a concept of Pure Formand an idea of Semantic Poetry respectively. They all shared multiplicity and diversity of interests and areas of not only artistic activities. Philosophy and science influenced to large extent form and content of their works. Despite their mutual interest in each other’s work they had never met personally and no correspondence between them was found. However similarities in attitudes resulted then in intertwining of their paths of artistic development. One of early Stefan Themerson’s novels featured strong influence of Witkacy works but all his later writings were fully original and individual. However the author believes one can still find some flavours, tones and traces leading to the oeuvre of the author of Insatiability. After leaving Poland in 1938 Themersons had still maintained their interest in Witkiewicz works what finally led to translation andpreparation for publishing by Gaberbocchus Press of his two plays – Gyubal Wahazar and Mother featuring Franciszka’s drawings. A brief review of Gaberbocchus Press achievements and resources of the Themersons Archive, established by Jasia Reichardt after their death, constitute a background for an analysis of relationships between Witkacy and Themersons. The fact National Library in Warsaw acquired Themersons heritage alleviated very much access to many very interesting source documents. The author focused on a part of the Archive related to the all aspects of Witkacy’s works. Typescripts of publication ready translated and adapted plays, Vahazar and Mother, which finally remained not published by the Gaberbocchus Press triggered an idea to take up the challenge of publishing a “bestlooker” today. A draft of a bibliophilic bilingual edition of the Gyubal Wahazar drama illustrated with Franciszka Themerson’s drawings (samples are included in the paper) is proposed as a final thought.;
  Stanisław Ignacy Witkiewicz oraz Franciszka i Stefan Themersonowie tworzą niezwykłą konstelację artystów światowego formatu awangardy artystycznej XX wieku. Ich najbardziej znanym wkładem były teoria Czystej Formy i koncepcja Poezji Semantycznej. Łączyła ich wielość i różnorodność zainteresowań oraz obszarów działalności nie tylko artystycznej. Szczególną rolę odgrywały w ich twórczości filozofia i nauki ścisłe. Mimo wzajemnego zainteresowania swoją twórczością drogi artystów się rozmijały. Prawdopodobnie nigdy się nie spotkali, nie ma też śladów korespondencji. Jednak bliskość postaw sprawiła, że ich linie rozwoju się splotły. We wczesnej twórczości Stefana Themersona pojawił się epizod silnej inspiracji Witkacym. Dojrzała twórczość Themersona jest już całkowicie samodzielna i oryginalna, ale nadal można doszukiwać się w niej nut, klimatów i tropów prowadzących do twórczości autora Nienasycenia. Po wyjeździe z Polski w 1938 roku Themersonowie trwale zachowali zainteresowanie twórczością Stanisława Ignacego Witkiewicza, czego ukoronowaniem było przygotowywane przez Gaberbocchus Press wydanie przetłumaczonych na angielski dramatów Gyubal Wahazar i Matka, do których projekty ilustracji przygotowała Franciszka.Tłem dla współczesnej analizy powiązań Themersonów z Witkacym jest krótkie omówienie działalności Gaberbocchus Press i utworzenie po ich śmierci przez Jasię Reichardt Archiwum Themersonów w Londynie. Podarowanie spuścizny po Themersonach Bibliotece Narodowej w Warszawie ułatwiło dostęp do bardzo interesujących materiałów. Polem zainteresowania autora jest część Archiwum dotycząca wszelkich aspektów twórczości Witkacego. Znalezione tam wśród wielu dokumentów maszynopisy przygotowanych do druku, ale niewydanych przez Gaberbocchusa dramatów Gyubal Wahazar i Matka zrodziły myśl, by podjąć edytorskie wyzwanie wydania „bestlookera”. W konkluzji naszkicowano projekt bibliofilskiego dwujęzycznego wydania Gyubala Wahazara, z ilustracjami Franciszki Themerson, których przykłady przytoczono.
• Object availability:
  free access
• Rights:
  Prawa autorskie (c) 2016 Sztuka Edycji
• Date:
  2016.10.11
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion
• Language:
  Polish
• Source:
  Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie; Tom 9 Nr 1 (2016): Witkacy: piekło edytora; 57-68;
  The Art of Editing. Textological and Editorial Studies; Vol. 9 No. 1 (2016): Witkacy: piekło edytora; 57-68;
  2391-7903;
  2084-7963
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
• Relation: https://apcz.umk.pl/sztukaedycji/article/view/SE.2016.007/10081
• Subject:
  Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy);
  Franciszka Themerson;
  Stefan Themerson;
  Gaberbocchus Press;
  Gyubal Wahazar;
  Matka;
  Jasia Reichardt;
  Archiwum Themersonów w Londynie;
  „bestlooker”;
  Biblioteka Narodowa w Warszawie;
  Gaberbochus Press;
  Themersons Archive
• Identifier: https://apcz.umk.pl/sztukaedycji/article/view/SE.2016.007
• Data provider:
  Akademicka Platforma Czasopism
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  text