Description

• Title:
  Death in Tiergarten
• Creator:
  Gniazdowski, Andrzej
• Description:
  The subject of the article is the comparison of two approaches to German-Polish relations: the one of Helmuth Plessner, the founder of the contemporary philosophical anthropology and one of first theoreticians of German “Sonderweg” in the history of Europe, and that of a Polish writer Witold Gombrowicz as one of the most radical critics of the Polish “national Form”. Its starting point is the presentation of the main assumptions of Plessner’s philosophical anthropology, especially his idea of the human as an eccentric positional being, as well as the literary representation of man as a being shaped from outside, which one can find in the work by Gombrowicz. The historical source of that comparison is, on the one hand, the analysis of German national consciousness and political culture, first introduced by Plessner in 1935 in his Schicksal deutschen Geistes im Ausgang seiner bürgerlichen Epoche, and further published in 1959 in the book entitled The Belated Nation, and, on the other hand, the fragments of the Diary by Gombrowicz from 1964, published separately on German as Berliner Notizen (1965). While presenting the substantial convergences of those views as well as subjecting to critical assessment the premises of the same substantial differences between them, author, on that basis, aims at the reconstruction of the conditions which would enable, German-Polish recognition, that would go beyond the national solidarities.;
  Przedmiotem artykułu jest porównanie spojrzeń na relacje polsko-niemieckie ze strony Helmutha Plessnera, twórcy współczesnej antropologii filozoficznej, a jednocześnie jednego z pierwszych teoretyków niemieckiej „Sonderweg” w historii Europy, i Witolda Gombrowicza jako radykalnego krytyka polskiej „formy narodowej”. Punkt wyjścia stanowi przedstawienie głównych tez antropologii filozoficznej Plessnera, w szczególności jego idei człowieka jako istoty „ekscentrycznie pozycjonalnej”, oraz wyłaniającego się z twórczości Gombrowicza literackiego obrazu człowieka jako istoty stwarzanej od zewnątrz. Bazę źródłową tego porównania stanowi z jednej strony analiza niemieckiej świadomości narodowej i kultury politycznej, przedstawiona przez Plessnera po raz pierwszy w 1935 roku w książce Schicksal deutschen Geistes im Ausgang seiner bürgerlichen Epoche, wydanej następnie w 1959 roku pod tytułem Spóźniony naród, a z drugiej strony fragmenty Dziennika Gombrowicza z roku 1964, opublikowane oddzielnie w języku niemieckim pt. Berliner Notizen (1965). Przedstawiając istotne zbieżności tych dwóch wizji oraz poddając pod dyskusję przesłanki zachodzących pomiędzy nimi istotnych różnic, autor dąży do rekonstrukcji na ich przykładzie warunków możliwości wzajemnego, polsko-niemieckiego uznania, wykraczającego poza narodowe solidarności.
• Object availability:
  free access
• Rights:
  Prawa autorskie (c) 2018 Ruch Filozoficzny
• Date:
  2018.05.11
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion
• Language:
  Polish
• Source:
  Ruch Filozoficzny; Vol. 73 No. 3 (2017); 85-111;
  Ruch Filozoficzny; Tom 73 Nr 3 (2017); 85-111;
  2545-3173;
  0035-9599
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
• Relation: https://apcz.umk.pl/RF/article/view/RF.2017.025/14948
• Subject:
  antropologia filozoficzna;
  literatura polska;
  filozofia polityczna;
  tożsamość narodowa;
  Sonderweg;
  nacjonalizm;
  antysemityzm;
  philosophical anthropology;
  Polish literature;
  political philosophy;
  national identity;
  nationalism;
  antisemitism
• Identifier: https://apcz.umk.pl/RF/article/view/RF.2017.025
• Data provider:
  Akademicka Platforma Czasopism
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  text