Description

• Title:
  Postmemory in popular culture based on Krzysztof Gawronkiewicz and Krystian Rosenberg's graphic novel "Achtung Zelig! Druga wojna!"
• Creator:
  Gajewska, Grażyna
• Description:
  The article addresses the issue of diverse contemporary manifestations of postmemory. Although works of literature, graphic arts, architecture and sculpture, belonging to the so-called high art culture, have already been analysed with respect to post memory and post-traumatic culture, the domain of popular culture remains practically excluded from such analyses. Meanwhile, it is precisely popular culture that has a considerable impact on the attitudes and views of the people living today.  The omnipresence of pop-culture, the pressure it exerts prompts re-evaluation of entire culture, not only its entertainment-related domains. Post-traumatic culture is largely shaped within and through popular culture, which is evinced in the popularity of the graphic story entitled Achtung Zelig! Druga wojna by Krzysztof Gawronkiewicz (art) and KrystianRosenberg (story), displaying numerous traits defined as postmemory. A detailed analysis of the comic book permits the author to reveal those qualities.  ;
  W artykule podjęto szczegółową analizę powieści graficznej “Achtung Zelig! Druga wojna”, by dowieść, że należy ona do tzw. kultury posttraumatycznej i wykazuje cechy postpamięci. Przez postpamięć rozumiem pamięć wtórną, zapożyczoną, przybierającą często charakter mitotwórczego żywiołu ogarniającego współczesną przestrzeń kulturową, w której głos i świadectwo ofiar zastępuje się monumentalizmem i fetyszyzowaniem przeszłości. Zjawisko to wpisuje się w przestrzeń “kultury posttraumatycznej”, która rozszerzała się od końca lat osiemdziesiątych XX wieku jako reakcja na wcześniejszą wzniosłą “kulturę milczenia” (Holocaust jako niewypowiedziane, jako pustka, niemożność tworzenia poezji po Auschwitz). O ile utwory literackie, graficzne, architektoniczne, rzeźbiarskie należące do tzw. kultury wysokoartystycznej były już wielokrotnie analizowane z perspektywy zjawiska postpamięci oraz kultury posttraumatycznej, o tyle obszar kultury popularnej pozostaje właściwie wyłączony z tych analiz (wyjątek stanowią filmy, być może ze względu na swą narracyjno-wizualizacyjną nośność, a co za tym idzie spory oddźwięk społeczny). Tymczasem to właśnie kultura popularna w dużym stopniu wpływa na kształtowanie postaw i poglądów współcześnie żyjących ludzi. Wszechobecność popkultury, presja, jaką wywiera, wpływa na przewartościowania całej kultury, nie tylko tej wiązanej ze sferą rozrywki. Kultura posttraumatyczna w dużej mierze kształtuje się w kulturze popularnej, o czym świadczy poczytność opowieści graficznej “Achtung Zelig! Druga wojna” Krzysztofa Gawronkiewicza (rysunki) i Krystiana Rosenberga (scenariusz) wykazującej wiele cech określanych mianem postpamięci. Po pierwsze, w komiksie ujawniają się cechy pamięci wtórnej, zapożyczonej, autorzy utworu nie byli bezpośrednimi uczestnikami przedstawianych wydarzeń (chociażby ze względu na wiek), a ukazywana przez nich historia w dużym stopniu została zapośredniczona przez media kultury, takie jak: literatura wspomnieniowa, filmy wojenne, reklamy. Po drugie, w utworze wykorzystano elementy faszystowskiej retoryki i jej wizualnych reprezentacji. Po trzecie, w opowieści graficznej Gawronkiewicza i Rosenberga dawna postawa wzniosłego milczenia ustąpiła miejsca wystudiowanemu wyrafinowaniu estetycznemu oraz ironicznemu dystansowi, który momentami zatraca się w jego pozorze - pastiszu, co należy do cech kultury posttraumatycznej. Po czwarte, historia opowiedziana w komiksie sprawia wrażenie zapisu snu, co uwydatnione zostało w formie artystycznej tego utworu, w którym realizm miesza się z realizmem fantastycznym. Jeśli autorzy “Achtung Zelig! Druga wojna” stawiają siebie w roli śniących, a następnie przedstawiających sen o prześladowaniach Żydów, to odbiorcy, by rozszyfrować zestawione znaki oraz ich znaczenie, postawieni zostają w roli psychoanalityków. W efekcie mamy więc do czynienia z sytuacją, w której nie dochodzi do analizy ani przedstawienia przeszłości, lecz tego, co wyparte, a następnie powracające w formie fantazmatycznych wyobrażeń o niej. 
• Object availability:
  free access
• Rights:
  Prawa autorskie (c) 2013 Grażyna Gajewska;
  https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
• Date:
  2013.01.01
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion;
  Artykuł naukowy
• Language:
  English
• Source:
  Gniezno European Studies; No. 7 (2013); 57-70;
  Studia Europaea Gnesnensia; Nr 7 (2013); 57-70;
  2720-7145;
  2082-5951
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Adam Mickiewicz University Poznan
• Relation: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/seg/article/view/2498/2481
• Subject:
  postmemory;
  post-traumatic culture;
  popular culture;
  comoc book
• Identifier: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/seg/article/view/2498
• Data provider:
  Platforma Otwartych Czasopism Naukowych UAM
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  text