Description

• Title:
  The Manuscript as an Act of Resistance Against Oblivion: Józef Złomaniec’s Private Archive of Memory and the Politics of Remembrance
• Creator:
  Hajder, Krzysztof;
  Złomaniec, Wiktoria
• Description:
  The article examines the relationship between private and institutional memory through a microhistorical and communicative-memory reading of Józef Złomaniec’s unpublished handwritten chronicle (2005–2012). We treat the manuscript as an ego-document and a “micro-site of memory” where individual experience becomes part of communal heritage. Using qualitative content analysis and contextual interpretation, we triangulate the narrative with selected Institute of National Remembrance records (e.g., the 1946 Biłgoraj security report) to verify credibility and anchor the text in the local postwar topography of violence. The manuscript has not been published; its audience has so far been limited (28 readers in a research setting). Accordingly, we treat it as a private memory archive / micro-site of memory in statu nascendi, rather than as an operative component of state memory politics. To capture evolving memory forms, we contrast the manuscript’s material durability with ephemeral media narratives (e.g., the Tomasz Komenda case), highlighting tensions between reflective writing and the immediacy of digital communication. Findings support both hypotheses: (1) the chronicle meets key criteria of a micro-site of memory (authenticity, materiality, intergenerational address, local rootedness), and (2) Findings indicate that bottom-up memory co-exists complementarily with official memory politics – providing ethical and affective depth – while public institutions offer verification, circulation, and durability. We conclude that integrating micro-testimonies into anniversary practices and public repositories fosters a more plural and inclusive culture of memory and historical consciousness. The case underscores how a quiet, family archive can inform public remembrance and everyday historical awareness at the local level.;
  Artykuł podejmuje problem relacji między pamięcią prywatną a instytucjonalną, analizując rękopiśmienną kronikę Józefa Złomańca (2005–2012) jako przykład oddolnego aktu upamiętniania w perspektywie mikrohistorii i teorii pamięci komunikacyjnej. Materiałem badawczym jest niepublikowany rękopis, odczytany jako ego-dokument oraz mikromiejsce pamięci w stadium kształtowania, w którym doświadczenie jednostkowe przekształca się w element dziedzictwa wspólnotowego. Zastosowano jakościową analizę treści i interpretację kontekstową, zestawiając zapis z wybranymi źródłami IPN (m.in. raport PUBP Biłgoraj, 1946), co umożliwiło weryfikację jego wiarygodności i osadzenie w lokalnej topografii przemocy powojennej. Rękopis nie był dotąd publikowany; jego recepcja miała charakter ograniczony, zapoznało się z nim 28 osób w ramach badań. W tekście artykułu uznano go zatem jako prywatne archiwum pamięci w stadium kształtowania (in statu nascendi), a nie jako element realizowanej polityki pamięci.Dla uchwycenia przemian form pamięci porównano trwały, materialny charakter rękopisu z efemerycznymi narracjami medialnymi (np. sprawa Tomasza Komendy), ukazując napięcie między refleksyjnością zapisu a natychmiastowością przekazu cyfrowego. Wyniki potwierdzają obie hipotezy: (1) kronika spełnia kryteria mikromiejsca pamięci (autentyczność, materialność, adresowanie międzypokoleniowe, zakorzenienie lokalne) oraz (2) wyniki badań sugerują, że pamięć rodzinna komplementarnie współistnieje z polityką pamięci – nadaje wymiaru etyczno-emocjonalnego i lokalnego zakorzenienia, natomiast instytucje publiczne zapewniają ramy upowszechniania, weryfikacji i trwałości. Wnioskowano zatem, że integracja mikroświadectw z praktykami rocznicowymi i repozytoriami publicznymi sprzyja pluralizacji kultury pamięci oraz bardziej inkluzywnemu kształtowaniu świadomości historycznej.Nasza analiza ukazuje, jak cichy (intymny), rodzinny zapis może stać się wspólnym punktem odniesienia – zarówno dla praktyk rocznicowych, jak i dla codziennego rozumienia przeszłości w lokalnej wspólnocie. Z treścią kroniki rodzinnej Józefa Złomańca zapoznali się nie tylko członkowie rodziny, ale również osoby, które zdeklarowały się do przeczytania kroniki i udzielenia odpowiedzi na przygotowane pytania, dotyczące jej treści. W ramach badań zapoznało się dwadzieścia osiem osób z różnych środowisk, co kronikę czyni tekstem bardziej rozpowszechnionym.
• Object availability:
  free access
• Rights:
  Prawa autorskie (c) 2025 Krzysztof Hajder, Wiktoria Złomaniec;
  https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0
• Date:
  2025.12.16
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion;
  Artykuł naukowy;
  Artykuły naukowe
• Language:
  Polish
• Source:
  Przegląd Politologiczny; No. I (2025): Rocznice historyczne. Upamiętnienie - narracje - spory w perspektywie współczesnej polityki pamięci; 321-337;
  Przegląd Politologiczny; Nr I (2025): Rocznice historyczne. Upamiętnienie - narracje - spory w perspektywie współczesnej polityki pamięci; 321-337;
  2956-5081;
  1426-8876
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Adam Mickiewicz University Poznan
• Relation: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pp/article/view/51527/41865
• Subject:
  pamięć zbiorowa;
  polityka pamięci;
  mikrohistoria;
  pamięć komunikacyjna;
  rękopis;
  collective memory;
  memory politics;
  microhistory;
  communicative memory;
  manuscript
• Identifier: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pp/article/view/51527
• Data provider:
  Platforma Otwartych Czasopism Naukowych UAM
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  other