Description

• Title:
  Le Signe iconique dans les textes
• Creator:
  Van Zoest, Aart J. A.
• Contributor:
  Szynal, Edward
• Description:
  Znak ikoniczny jest to znak, którego cechą dominującą jest podobieństwo wobec przedmiotu oznaczanego. Język semiotyczny definiuje to podobieństwo jako częściową identyczność na płaszczyźnie opisów znaku i przedmiotu oznaczanego. Ikoniczność jest zagadnieniem podstawowym w całym systemie semiotycznym, a zwłaszcza w tych dyscyplinach, które zajmują się sztukami oglądowymi. W tekstach znak ikoniczny ma równie istotne znaczenie, które zresztą będzie tym większe, im głębiej będzie ukryte i bardziej nieoczekiwane. Odnosi się to przede wszystkim do tekstów o szczególnie sugestywnych właściwościach: do tekstów poetyckich, politycznych i reklam. Można nawet przypuszczać, że zwodnicza moc tych tekstów polega na obecności i konwergencji znaków ikonicznych wszelkich odmian. Według klasyfikacji zaproponowanej już przez Ch. S. Peirce'a można wyróżnić trzy rodzaje znaków ikonicznych: obrazy (ikony topologiczne), diagramy (ikony wykresowe) i przenośnie (ikony metaforyczne). Ikony pierwszego typu uwidaczniają się przede wszystkim w poezji konkretnej, drugiego — w tekstach, w których relacje i proporcje komunikują znaczenie dodatkowe (lub podstawowe). Ikoniczność metaforyczna jest jeszcze mało zbadana. Występuje ona wówczas, gdy drugi odpowiednik, zdenotowany pośrednio, przekracza barierę nieczytelności. W tym drugim odpowiedniku występuje pewien paralelizm względem pierwszego, oznaczonego bezpośrednio. Ten rodzaj ikoniczności łatwo rozpoznać na płaszczyźnie makrostrukturalnej: w alegoriach, przypowieściach itd.; trudniej — na płaszczyźnie mikrostrukturalnej. Celem niniejszego studium jest więc przedstawienie szeregu przykładów znaków ikonicznych, które występują głównie w tekstach literackich, ustosunkowanie się do niektórych hipotez związanych z pojęciem "znaku ikonicznego” oraz udowodnienie, że pojęcie to jest dla teoretyka literatury narzędziem badawczym niezwykle użytecznym. Z tej perspektywy rysuje się nadzieja, że badania nad ikonicznością w tekstach przyczynią się do zrozumienia pewnych mechanizmów manipulowania sumieniami w świecie, gdzie „konsumpcja” semiotyczna jest procesem stałym.
• Object availability:
  free access
• Date:
  2022.12.29;
  1977
• Type:
  Article
• Language:
  French
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Łódzkie Towarzystwo Naukowe; Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu
• Relation:
  Zagadnienia Rodzajów Literackich;2;
  20
• Subject:
  Charles Sanders Peirce;
  theory of signs;
  iconic signs;
  semiotics
• Identifier:
  0084-4446;
  http://hdl.handle.net/11089/44932 ;
  2451-0335
• Data provider:
  Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  image