Description

• Title:
  Justice and Equality Interpreted by the Leaders of Polish Enlightenment
• Creator:
  Tyburski, Włodzimierz
• Description:
  The article recalls Polish Enlightenment leaders ideas on justice and equality. During Enlightenment period this issue was undoubtedly emphasized, which was reflected by essential increase in the number of utterances concerning justice and particularly the equality, but also in reveling the complexity and maturity of its interpretations and analyses. We commence the survey of aforementioned topics with the statements of Stanisław Leszczyński in which the pro enlightenment ideas were present, subsequently, we present the ideas of philisophiae recentiorum representants, namely: Stanisław H. Konarski, Antoni Wiśniewski, Józef Skrzetuski, whereas the mature period of the Enlightenment is represented here by its leaders such as Stanisław Popławski, Franciszek S. Jezierski, Hugo Kołłątaj, HieronimStroynowski (Strojnowski), Stanisław W. Staszic. The set of ideas of the aforementioned thinkers proves that the issues of justice and equality raised a vivid interest among the contemporary intellectual elite which spoke on this subject with competence, engagement and expertness. Consequently, its importance significantly surpassed the epoch in which they were born.;
  Artykuł przywołuje poglądy liderów polskiej myśli oświeceniowej na temat sprawiedliwości i równości. W dobie oświecenia dokonał się niewątpliwy awans tej problematyki, co wyrażało się nie tylko w wydatnym wzroście ilościowym wypowiedzi na temat sprawiedliwości, a zwłaszcza równości, ale także w ujawnianiu bogactwa konstytuujących je zagadnień oraz w merytorycznej dojrzałości ich interpretacji i analiz. Przegląd poglądów na ww. zagadnienia zaczynamy od wypowiedzi Stanisława Leszczyńskiego, w których pojawiły się idee prooświeceniowe, następnie przedstawiamy poglądy przedstawicieli philosophiae recentiorum: Stanisława H. Konarskiego, Antoniego Wiśniewskiego, Józefa K. Skrzetuskiego, z kolei dojrzałą fazę myśli oświeceniowej reprezentują tu jej liderzy: Stanisław Popławski, Franciszek S. Jezierski, Hugo Kołłątaj, Hieronim Stroynowski (Strojnowski), Stanisław W. Staszic. Przedstawiony zestaw poglądów wymienionych wyżej myślicieli na temat sprawiedliwości i równości wymownie zaświadcza o tym, że problematyka ta budziła żywe zainteresowanie ówczesnych elit intelektualnych, które wypowiadały się na ich temat z dużą kompetencją, zaangażowaniem i znawstwem, co w konsekwencji sprawiło, że ich znaczenie znacznie wybiegało poza epokę,która je zrodziła.
• Object availability:
  free access
• Rights: https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0 ;
  Prawa autorskie (c) 2024 Włodzimierz Tyburski
• Date:
  2024.01.27
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion
• Language:
  Polish
• Source:
  Ruch Filozoficzny; Vol. 79 No. 2 (2023): Znaczenie filozofii Oświecenia w kulturze europejskiej; 7-30;
  Ruch Filozoficzny; Tom 79 Nr 2 (2023): Znaczenie filozofii Oświecenia w kulturze europejskiej; 7-30;
  2545-3173;
  0035-9599
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
• Relation: https://apcz.umk.pl/RF/article/view/48366/37494
• Subject:
  sprawiedliwość;
  równość;
  oświecenie;
  prawa natury;
  powinności i obowiązki;
  prawa człowieka;
  justice;
  equality;
  enlightenment;
  laws of nature;
  duties and devoirs;
  human rights
• Identifier: https://apcz.umk.pl/RF/article/view/48366
• Data provider:
  Akademicka Platforma Czasopism
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  text