Description

• Title:
  O użyteczności kategorii dyspozytywu w badaniach społecznych
• Creator:
  Nowicka, Magdalena
• Contributor:
  Uniwersytet Łódzki;
  Magdalena Nowicka – doktor, adiunkt w Zakładzie Badań Komunikacji Społecznej w Instytucie Socjologii na Uniwersytecie Łódzkim. Interesuje się kondycją debaty publicznej, rolą intelektualistów w przestrzeni publicznej i postfoucaultowską analizą dyskursu. Publikuje w czasopismach socjologicznych oraz w „Tygodniku Powszechnym” i „Wiedzy i Życiu”. W roku 2014/2015 stypendystka Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu.;
  m.a.nowicka@tlen.pl
• Description:
  Artykuł powstał w ramach projektu badawczego „Komunikowanie publiczne w Polsce – ujęcie inter- i transdycyplinarne”, realizowanego przez konsorcjum naukowe „Analiza Dyskursu” i współfinansowanego ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (Narodowy Program Rozwoju Humanistyki, umowa nr 0114/NPRH2/H11/81/2013).;
  Celem artykułu jest krytyczna refleksja nad pojęciem dyspozytywu u Michela Foucaulta i jego aplikacją do badań społecznych. Dyspozytyw oznacza heterogeniczną kompozycję dyskursywnych i niedyskursywnych elementów rzeczywistości społecznej połączonych dynamicznymi relacjami władzy. Od dwóch dekad w ramach postfoucaultowskiej analizy dyskursu podejmowane są próby operacjonalizacji kategorii dyspozytywu. Jako kategoria analityczna dyspozytyw odnosi się do mechanizmów społecznie rozproszonej władzy, które można badać empirycznie na podstawie danych dyskursywnych i niedyskursywnych. Rezultatem zainteresowania dyspozytywem jest perspektywa badawcza analizy dyspozytywu. W artykule prezentowane są główne założenia tej perspektywy i typologia zastosowań Foucaultowskiej kategorii dyspozytywu w badaniach empirycznych, zilustrowana przykładami prac niemieckich i polskich badaczy. Prezentacji towarzyszy namysł nad niekonsekwencjami i ograniczeniami tego podejścia metodologicznego.;
  The aim of this paper is a critical reflection on Michel Foucault’s concept of dispositive and its application in social research. Dispositive means a heterogenic composition of discursive and non-discursive elements of social reality linked together with the dynamic relations of power. Since two decades in the frames of post-Foucauldian discourse analysis the attempts at operationalizing the category of dispositive have been made. As an analytical category dispositive refers to the mechanisms of socially dispersed power, which can be studied empirically on the basis of discursive and non-discursive data. A research perspective of dispositive analysis has emerged as a result of an interest in dispositive. This paper presents the main guidelines of this perspective, as well as a typology of applications of the Foucauldian category of dispositive in empirical research, illustrated with chosen examples of German and Polish scholars’ works. This presentation is accompanied by a consideration of inconsistencies and deficiencies of such methodological approach.
• Object availability:
  free access
• Date:
  2016.03.16;
  2016
• Type:
  Article
• Language:
  Polish
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii
• Relation:
  Przegląd Socjologii Jakościowej;1;
  12
• Subject:
  analiza dyskursu;
  analiza dyspozytywu;
  dyspozytyw;
  Michel Foucault;
  władza;
  discourse analysis;
  dispositive;
  dispositive analysis;
  power
• Identifier:
  Nowicka Magdalena (2016) O użyteczności kategorii dyspozytywu w badaniach społecznych. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 12, nr 1, s. 170‒191 [dostęp dzień, miesiąc, rok]. Dostępny w Internecie: http://hdl.handle.net/11089/17414;
  1733-8069;
  http://hdl.handle.net/11089/17414
• Data provider:
  Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  image