Description

• Title:
  Stanisław Witkiewicz jako malarz dźwięku
• Creator:
  Schümann, Daniel
• Description:
  Artykuł stanowi propozycję nowej lektury znanego utworu Stanisława Witkiewicza Na przełęczy, poprzez skoncentrowanie się na swego rodzaju „ścieżce dźwiękowej” tekstu. W utworze tym Witkiewicz – ceniony pejzażysta i portrecista – wkracza na terytorium przedtem sobie nieznane. W warstwie powierzchniowej odkrywa Tatry, wraz z ich malowniczym pięknem, w ostatnich dwóch dekadach XIX wieku wciąż nieskażonym przez masową turystykę, a także ze specyfiką przyrody i bogatą kulturą zamieszkujących tę krainę górali. W głębszej warstwie jednak Witkiewicz zdaje się poszukiwać nowych środków artystycznej ekspresji oraz nowej, specyficznie polskiej tożsamości łączącej cechy lokalne z międzynarodową perspektywą. Wraz ze stopniowym oddalaniem się Witkiewiczowskiego narratora od cywilizacji miejskiej i wkraczaniem w obszar dzikości, odkrywa on równocześnie nowy sposób postrzegania świata. Pod wpływem „pierwotnej”, przekazywanej drogą ustną kultury góralskiej, jak również w obecności bogactwa dźwięków natury, uczy się on opisywać świat nie tylko za pomocą pędzla i farb, lecz także opisywać bogactwo sfery dźwiękowej gór i ich mieszkańców – ludzi i istot pozaludzkich – wraz z ich opowieściami. Wyprawa Witkiewicza na pole literatury w utworze Na przełęczy koresponduje z praktykami znanymi z innych części Europy, gdzie pisarze obracali się w towarzystwie malarzy w rozmaitych oddalonych okolicach (np. Worpswede, Schreiberhau / Szklarska Poręba) w celu poszukiwania artystycznych innowacji.
• Object availability:
  free access
• Rights:
  Prawa autorskie (c) 2018 Uniwersytet Mikołaja Kopernika
• Date:
  2018.03.29
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion
• Language:
  Polish
• Source:
  Litteraria Copernicana; Bd. 25 Nr. 1 (2018): Stanisław Witkiewicz; 65-76;
  Litteraria Copernicana; Vol. 25 No. 1 (2018): Stanisław Witkiewicz; 65-76;
  Litteraria Copernicana; Vol. 25 Núm. 1 (2018): Stanisław Witkiewicz; 65-76;
  Litteraria Copernicana; Tom 25 Nr 1 (2018): Stanisław Witkiewicz; 65-76;
  2392-1617;
  1899-315X
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
• Relation: https://apcz.umk.pl/LC/article/view/LC.2018.004/14447
• Subject:
  ekologia akustyczna;
  krytyka modernizmu;
  taternictwo;
  zachowanie kultury góralskiej;
  Stanisław Witkiewicz;
  "Na przełęczy"
• Identifier: https://apcz.umk.pl/LC/article/view/LC.2018.004
• Data provider:
  Akademicka Platforma Czasopism
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  text