Object's details: Zmiany sekularne i gradienty społeczno-ekonomiczne wieku menarche określonego metodą retrospektywną i status quo w Polsce w latach 1966-2012

Provider:Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego

Description

Title:
Zmiany sekularne i gradienty społeczno-ekonomiczne wieku menarche określonego metodą retrospektywną i status quo w Polsce w latach 1966-2012
Creator:
Gomuła, Aleksandra
Contributor:
Uniwersytet Łódzki;
Polska Akademia Nauk Zakład Antropologii we Wrocławiu;
agomula@antropologia.pan.pl
Description:
Celem badań było stworzenie opisu ogólnopolskich (tzn. uwzględniających wszystkie poziomy urbanizacji w kilku regionach kraju jednocześnie, biologicznych skutków przeobrażeń polityczno-ekonomicznych, zachodzących w latach 1966-2012, opartego na analizach zmian sekularnych wieku menarche oraz określenie zmiany gradientów społecznych tej cechy biologicznej w analizowanym okresie. Analizy oparto na materiale pochodzącym z Polskich Zdjęć Antropologicznych, prowadzonych w latach 1966, 1978, 1988 oraz 2012. Za wyjątkiem badania z roku 1966, które prowadzone było w 98 powiatach, pozostałe badania obejmowały wszystkie poziomy urbanizacji w 7 regionach kraju. Badania przeprowadzono przy zastosowaniu 2 metod. Do analiz metodą status quo zakwalifikowano 34 940 dziewcząt w wieku 7-18,5 lat, do metody retrospektywnej - 1 609 dziewcząt w wieku szkolnym powyżej 16. roku życia. Dane status quo analizowano przy zastosowaniu testu Chi-kwadrat oraz analizy probitowej lub logitowej, do danych retrospektywnych zastosowano natomiast test Kołmogorowa-Smirnowa, test Levene’a, test t-Studenta, ANOVA dwuczynnikową, ANOVA efektów głównych oraz test post-hoc Tukeya dla nierównych N. Status społeczno-ekonomiczny (SES) określony został na podstawie 4 czynników: stopnia urbanizacji, wykształcenia matki i ojca oraz wielkości rodziny. Dodatkowo przy zastosowaniu analizy czynnikowej metodą składowych głównych wyodrębniono jedną zmienną, określającą ogólny SES. Zmiany społeczno-ekonomiczne w istotny sposób wpływały na wiek menarche: w okresach poprawy sytuacji polityczno-ekonomicznej w Polsce obserwowano obniżanie się wartości tej cechy biologicznej, w latach kryzysu natomiast - jej wzrost. Zróżnicowanie społeczne wieku menarche obserwowane przed transformacją ustrojową, utrzymało się również w roku 2012, wskazując na ciągle obecne w Polsce nierówności w poziomie życia. Istotne zróżnicowanie wyników uzyskanych na podstawie metody status quo oraz retrospektywnej podkreśla natomiast wagę odpowiedniego doboru narzędzia badawczego w tego typu badaniach populacyjnych.;
Narodowe Centrum Nauki, grant nr NN 303804540 - badania przeprowadzone w latach 2012-2013
Object availability:
free access
Date:
2015.11.09;
2015
Type:
PhD/Doctoral Dissertation
Language:
Polish
Format:
application/pdf
Subject:
menarche;
zmiany sekularne;
gradienty społeczno-ekonomiczne;
metoda status quo;
metoda retrospektywna
Identifier: http://hdl.handle.net/11089/13468
Data provider:
Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego

Similar objects

Zmiany sekularne i gradienty społeczno-ekonomiczne wieku menarche określonego metodą retrospektywną i status quo w Polsce w latach 1966-2012

Creator:Gomuła, Aleksandra

Date:2015.11.09 | 2015

Type:text

Reliability of retrospective assessment of the age of first menstruation

Creator:Żarów, Ryszard | Woronkowicz, Agnieszka | Spring, Barbara | Kowal, Małgorzata | Brudecki, Janusz

Date:2024.01.10 | 2023.12.11

Type:image

Association of early menarche with elevated BMI, lower body height and relative leg length among 14- to 16-year-old post-menarcheal girls from a Maya community in Yucatan, Mexico

Creator:Datta Banik, Sudip

Date:2022.09.09 | 2022.03.18

Type:image

Low 2D:4D is associated with delayed age at menarche among women of Sikkim, India

Creator:Mondal, Nitish | Rai, Rebaka

Date:2023.10.24 | 2023.09.19

Type:image

Wiek menarche dziewcząt z województwa lubuskiego w odniesieniu do środowiska zamieszkania, wykształcenia rodziców, liczby dzieci w rodzinie i standardu życia

Creator:Asienkiewicz, Ryszard | Hirko, Adam | Tatarczuk, Józef | Wandycz, Artur

Type:other

Can I use it?:seek permission

The Impact of Puberty Timing on Future Metabolic and Hormonal Disorder Risk

Date:2025.06.03

Type:text

Dojrzewanie dziewcząt z województwa lubuskiego w kontekście wybranych czynników środowiskowo-społecznych

Creator:Asienkiewicz, Ryszard | Jerzak, Izabela | Tatarczuk, Józef | Wandycz, Artur

Type:image

Can I use it?:seek permission

Ryzyko sekularnej stagnacji w krajach Unii Europejskiej

Creator:Sordyl, Marta

Date:2018.12.31 | 2018

Type:image

Federacja Bibliotek Cyfrowych

Object's details: Zmiany sekularne i gradienty społeczno-ekonomiczne wieku menarche określonego metodą retrospektywną i status quo w Polsce w latach 1966-2012

Description

Similar objects