Description

• Title:
  “The words of my mouth shall they be, yet the will of the Greeks”. A representation of the “diplomatic mission” in Act III of Troas by Łukasz Górnicki
• Creator:
  Bajer, Michał
• Description:
  The study is an analysis and interpretation of a scene from Łukasz Górnicki’s tragedy Troas (1589), a translation of Seneca’s Troades. A comparison to the original as well as the description of changes introduced by the translator serve to capture a special phenomenon of emphasising the analogy between Ulysses’s and a diplomat’s activity. Starting with the main character’s first line, the words: “durae minister sortis” were translated as “Ja, co poselstwo niosę”. The analysis of this issue shows that the role of Ulysses (who does not negotiate with a representative of a sovereign country, but with a captive woman) cannot be equated with the role of an ambassador. Conversely, it combines in itself the features characteristic of diplomatic staff of various ranks, including characters operating on the edge of the law. The consilium ascribed to Ulysses enables to explore the secret of Andromacha by observing physical symptoms of emotions. This makes it possible for Górnicki to define the main character’s ingenuity as “dowcip odwrócony na nice” which, irrespective of Seneca’s original, refers to the terminology used earlier in Dworzanin polski, where dowcip (wit) is the equivalent of ingegno. Among the ethical elements of Ulysses’s speeches one should name, above all, his desire to convince Andromacha to accept the Greek’s line of argumentation. This, in turn, provides good framework for parallelism with the New Testament (Lk 2:35). The last part of the work, devoted to pathos, addresses the problem of a mismatch between the role of Ulysses and diplomacy codes in Górnicki’s times. The main character does not limit himself to conducting well thought-out negotiations, but he also uses direct violence. Similar dissonance in character construction seems to make the representation of diplomatic practices in Górnicki’s translation a problematic task, given the socio-political tensions in Europe in the second half of 16th century.;
  Artykuł proponuje analizę i interpretację sceny z tragedii Łukasza Górnickiego Troas (1589), będącej przekładem Troades Seneki. Porównanie z oryginałem i opis zmian wprowadzonych przez tłumacza mają na celu uchwycenie szczególnego zjawiska, jakim jest zaakcentowanie w przekładzie analogii postępowania Ulissesa z działalnością dyplomaty: od pierwszej kwestii bohatera, słowa „durae minister sortis” przetłumaczone zostały jako „ja, co poselstwo niosę”. Analiza tego zagadnienia pokazuje zarazem, że rola Ulissesa (pertraktującego nie z przedstawicielem suwerennego państwa, ale z branką) nie może zostać utożsamiona z funkcją ambasadora, lecz łączy w sobie cechy właściwe personelowi dyplomatycznemu różnego szczebla, w tym postaci działających na krawędzi legalności. Przypisane Ulissesowi consilium umożliwia przeniknięcie tajemnicy Andromachy za pomocą obserwacji cielesnych symptomów emocji. Pozwala to Górnickiemu określić przemyślność bohatera jako „dowcip odwrócony na nice”, co stanowi – niezależne od oryginału Seneki – na wiązanie do terminologii użytej wcześniej w Dworzaninie polskim, gdzie dowcip jest odpowiednikiem ingegno. Wśród etycznych elementów mów Ulissesa wymienić należy przede wszystkim jego pragnienie przekonania Andromachy do słuszności racji Greków. Zjawisko to stanowi ramę dla wystąpienia paralelizmu z Nowym Testamentem (Łk 2, 35). Ostatnia część, poświęcona pathos, podejmuje problem nieprzystawalności roli Ulissesa do kodów dyplomacji epoki Górnickiego. Bohater nie ogranicza się do prowadzenia przemyślnych negocjacji, ale posługuje się również przemocą bezpośrednią. Podobna niespójność kreacji postaci wydaje się wpisywać problematyczną reprezentację praktyk dyplomacji w przekładzie Górnickiego w polityczne i społeczne napięcia drugiej połowy XVI w.
• Object availability:
  free access
• Rights:
  Prawa autorskie (c) 2016 Odrodzenie i Reformacja w Polsce
• Date:
  2015.12.01
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion
• Language:
  Polish
• Source:
  Odrodzenie i Reformacja w Polsce; Tom 59 (2015); 5-45;
  2450-8349;
  0029-8514
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
• Relation: https://apcz.umk.pl/OR/article/view/OiRwP.2015.01/8735
• Subject:
  Łukasz Górnicki;
  Renaissance;
  diplomacy;
  Renaissance tragedy;
  Stoicism;
  Humanism;
  renesans;
  dyplomacja;
  tragedia renesansowa;
  stoicyzm;
  humanizm
• Identifier: https://apcz.umk.pl/OR/article/view/OiRwP.2015.01
• Data provider:
  Akademicka Platforma Czasopism
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  text