Object's details: Polszczyzna południowokresowa XVII i XVIII wieku (na podstawie epistolografii)

Provider:Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego

Description

Title:
Polszczyzna południowokresowa XVII i XVIII wieku (na podstawie epistolografii)
Creator:
Sicińska, Katarzyna
Contributor:
Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Katedra Dialektologii Polskiej i Logopedii;
Dr Katarzyna Sicińska jest absolwentką Uniwersytetu Łódzkiego. Stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa uzyskała w 2003 r. na podstawie rozprawy Styl cyklu opowiadań „Na Skalnym Podhalu” Kazimierza Tetmajera, której promotorem była prof. dr hab. Anna Strokowska. Od 2004 roku pracuje jako adiunkt w Katedrze Dialektologii Polskiej UŁ (od roku 2013 Katedra Dialektologii Polskiej i Logopedii). Prowadzi zajęcia z zakresu językoznawstwa polonistycznego (dialektologia, język i kultura regionu, gramatyka historyczna języka polskiego, historia języka polskiego, praktyczna stylistyka). Zainteresowania naukowe autorki dotyczą przede wszystkim dialektologii, zwłaszcza historycznej, historii języka polskiego oraz stylistyki, a ponadto kultury języka i onomastyki. W swoich pracach porusza ona zagadnienia stylizacji, głównie gwarowej i gawędowej, problemy stylu dawnych tekstów literackich oraz funkcji nazw własnych w literaturze. Jest autorką książki Styl cyklu opowiadań „Na Skalnym Podhalu” Kazimierza Tetmajera (Łódź 2009) i współautorką podręcznika Kultura języka polskiego (Warszawa 2006). W ostatnich latach głównym przedmiotem zainteresowań badawczych Katarzyny Sicińskiej stała się polszczyzna kresowa. W swoich publikacjach i wystąpieniach autorka zajmuje się opisem historycznego wariantu polszczyzny południowokresowej, utrwalonego w piśmiennictwie epistolarnym.;
katarzyna.sicinska@uni.lodz.pl
Description:
Książka jest naukowym opracowaniem polszczyzny południowokresowej XVII i XVIII w. Autorka zrekonstruowała dzisiaj już historyczny wariant terytorialny języka polskiego na podstawie najbliższego ówczesnej polszczyźnie mówionej źródła, jakim są listy. W ten sposób odkryła także nowe źródła dla językoznawstwa historycznego, tym bardziej wartościowe, że rękopiśmienne, więc niepoddane normalizującej korekturze drukarskiej, która w znacznym stopniu zacierała, a nawet eliminowała znamiona regionalne języka polskiego dawnych epok. Monografia zawiera wszechstronny i wiarygodny opis dziejów języka polskiego na Kresach Południowo-Wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, który na ukraińskim (ruskim) obszarze etnicznym kształtował się przez wieki, wchłaniając tamtejsze słowa, formy gramatyczne i sposób wymowy. Metody badawcze językoznawstwa diachronicznego zostały przez autorkę potraktowane interpretacyjnie, a nie odtwórczo. Zrezygnowała ona z ujęcia wyłącznie dyferencyjnego i sformułowała systemowe i zarazem porównawcze kryterium opisu. Rezultatem takiego podejścia metodologicznego jest pełna i oryginalna monografia języka polskiego z XVII i XVIII w., używanego na ruskim (ukraińskim) obszarze etnicznym.;
Podstawę materiałową podjętych w niniejszej pracy badań nad dawną polszczyzną południowokresową stanowią teksty epistolarne. Piśmiennictwo tego typu zawiera materiał niezwykle cenny, a zarazem w niewielkim stopniu wykorzystywany w badaniach lingwistycznych. Zakres chronologiczny podjętych badań motywowany jest kilkoma względami. Po pierwsze, na wieki XVII i XVIII przypada, jak wspomniano, okres dużego znaczenia polszczyzny kresowej i jej wpływu na język polskiej szlachty oraz polski język literacki. Stulecia te obejmują też, w przybliżeniu, jeden z ważniejszych etapów historii Kresów Południowo-Wschodnich, wyznaczony przez daty 1569 (podpisanie unii lubelskiej) i 1772 (pierwszy rozbiór Polski). Schyłek XVIII w., a wraz z nim rozbiory i upadek Polski szlacheckiej, zamykają pewną epokę w dziejach Kresów i polszczyzny na Kresach. Celem autorki niniejszej pracy jest opis właściwości fonetycznych, grama-tycznych i leksykalnych polszczyzny utrwalonej w tekstach epistolarnych pisanych przez autorów pochodzących z Kresów Południowo-Wschodnich na przestrzeni XVII i XVIII w. Opis ten pozwoli odtworzyć stan i funkcjonowanie polszczyzny na Kresach Południowo-Wschodnich w wyznaczonym przedziale czasowym w zakresie wybranej sfery komunikacyjnej. Konfrontacja owego stanu z ogólnopolską normą literacką umożliwi z kolei identyfikację cech swoistych – archaicznych, innowacyjnych, gwarowych bądź specyficznych tylko dla badanego typu tekstów. W szczególności posłuży do ustalenia typu polszczyzny regionalnej reprezentowanej przez analizowane teksty i stworzy podstawy do określenia skali ich regionalizacji. Wyniki uzyskane w rezultacie tak sprofilowanych regionalnie, chronologicznie i gatunkowo badań mogą stanowić wkład w stan wiedzy na temat dziejów języka polskiego w zakresie jego odmian terytorialnych, a w szczególności poszerzyć wiedzę na temat dawnej polszczyzny południowokresowej. Praca składa się ze wstępu, trzech rozdziałów wprowadzających, sześciu rozdziałów analityczno-interpretacyjnych oraz zakończenia.;
Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.
Object availability:
free access
Rights: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 ;
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe;
© Copyright by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2013
Date:
2019.02.26;
2013
Type:
Book
Language:
Polish
Format:
application/pdf;
image/jpeg
Publisher:
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Subject:
filologia polska;
językoznawstwo;
polszczyzna południowokresowa;
XVII wiek;
XVIII wiek;
epistolografia
Identifier:
Sicińska K., Polszczyzna południowokresowa XVII i XVIII wieku (na podstawie epistolografii), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013, doi:10.18778/7525-903-2;
978-83-7525-903-2;
http://hdl.handle.net/11089/26855 ;
978-83-7525-856-1;
10.18778/7525-903-2
Data provider:
Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego

Similar objects

Polszczyzna południowokresowa XVII i XVIII wieku (na podstawie epistolografii)

Creator:Sicińska, Katarzyna

Date:2019.02.26 | 2013

Type:image

Wzrost potęgi Rosji w Europie Środkowo-Wschodniej na przełomie XVII i XVIII w.

Creator:Krokosz, Paweł (1976- )

Type:text

Can I use it?:seek permission

Polszczyzna kresowa województwa tarnopolskiego przeniesiona na ziemię głubczycką

Creator:Banach, Katarzyna

Date:2017.01.12 | 2017.01.03 | 2017.01.13

Type:text

Polszczyzna południowokresowa XVII i XVIII wieku : (na podstawie epistolografii)

Creator:Sicińska, Katarzyna

Date:2013.12.31 | 2013

Type:text

Jeremias Hentschel Lesna Polonus (1662–1709) and his book collection. A section from the history of the library of the Lutheran parish in Leszno

Creator:Szymańska, Kamila

Date:2015.12.15

Type:text

Charles Vane i złota era piractwa

Creator:Bartosiewicz, Aleksandra

Date:2017.05.16 | 2016

Type:image

Il Secretario / Opera Di Givlio Cesare Capaccio Napolitano. Oue quanto conuiene allo scriuer Familiare, Cioè, All'ornato del dire, All'ortografia, Alla materia de i Titoli, delle Cifre, dello scriuer Latino, breuemente si espone ; Insieme col primo Volume di Lettere dell'istesso Avtore. In questa Terza Editione accresciuto, & emendato. Aggiuntoui anco di più Quattro tauole di quanto nell'opera tutta si contiene

Creator:Capaccio, Giulio Cesare (około 1552-1634)

Date:1597

Type:other

The archaic nature of the Polish language in the southern part of Eastern Borderland. Theoretical and methodological issues.

Creator:Sicińska, Katarzyna

Date:2021.12.10

Type:text

Federacja Bibliotek Cyfrowych

Object's details: Polszczyzna południowokresowa XVII i XVIII wieku (na podstawie epistolografii)

Description

Similar objects