Description

• Title:
  A Few Words About the Ice House of the Konsum Store in the Nineteenth-Century Priest’s Mill Factory and Residential Complex in Łódź
• Creator:
  Pietrzak, Janusz
• Contributor:
  University of Lodz, Institute of Archaeology, Poland;
  janusz.pietrzak@uni.lodz.pl
• Description:
  The issue of ice houses, both those found among manor and farm buildings and those connected with industrial plants, is a research issue frequently raised in many countries of Western Europe and in the United States. In the Polish literature, however, it does not attract much interest, which is why knowledge of it – or at least the knowledge shared – is usually limited to the awareness of the existence of ice houses and their purpose, and only occasionally do they become subjects of more extensive research. This also concerns the very material substance of such buildings. In 2015, on the Priest’s Mill estate in Łodź, erected along with the extension of Karol Scheibler’s cotton plant at the beginning of the 1870s, rescue excavations were conducted under the supervision of archaeologists Maciej Milczarek and Zbigniew Rybacki. They concerned the remains of an ice house built for the estate general store (including a grocery) called Konsum. Its preserved form is a result of a few construction stages completed in quick succession. During the third one (between 1883/1884 and 1889) the ice house we are interested in was built. It was not big as its capacity was approximately 100 cubic metres, and its structure was rather typical of larger industrial ice houses, with the upper (aboveground) chamber used as an ice warehouse, and the lower (underground) chamber serving as the store’s cold storage. Most probably, it was not used for long, however, there is no data that would allow to determine the time of its liquidation.;
  Zagadnienie lodowni, tak tych spotykanych wśród zabudowań dworskich i folwarcznych, jak i związanych z zakładami przemysłowymi, jest tematem badawczym często podejmowanym w wielu krajach zachodniej Europy oraz w Stanach Zjednoczonych. Natomiast w polskiej literaturze naukowej nie budzą one większego zainteresowania, w efekcie czego wiedza o nich – przynajmniej ta przekazywana – najczęściej ogranicza się do świadomości ich istnienia oraz przeznaczenia i tylko sporadycznie stają się one przedmiotem nieco szerzej zakrojonych badań. Dotyczy to także samej, materialnej substancji obiektów. W 2015 r. w na łódzkim osiedlu „Księży Młyn”, zrealizowanym wraz z mającą swój początek w latach 70-tych XIX w. rozbudową zakładów bawełnianych Karola Scheiblera, pod kierunkiem archeologów Macieja Milczarka i Zbigniewa Rybackiego przeprowadzone zostały ratownicze badania wykopaliskowe. Ich przedmiotem były relikty lodowni wzniesionej dla potrzeb funkcjonującego tu w przeszłości wielobranżowego (m.in. spożywczego) sklepu osiedlowego, zwanego Konsumem. W swej zachowanej do dziś bryle powstał on w efekcie kilku szybko następujących po sobie etapów budowy, a w trzecim z nich (między 1883/1884 a 1889 r.) powstała interesująca nas tu lodownia. Nie był to obiekt wielki, gdyż jego kubaturę ocenić można na zbliżoną do około 100 m3, otrzymał zaś on dyspozycję typową raczej dla większych lodowni przemysłowych, w których to górna (nadziemna) komora służyła jako skład lodu, zaś dolna (zagłębiona w grunt) była „zimnym” magazynem sklepowym. Nie funkcjonował on zapewne zbyt długo, brak jednak podstaw dla próby dokładnego określenia czasu jego likwidacji.
• Object availability:
  free access
• Rights: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
• Date:
  2021.03.26;
  2020.12.30
• Type:
  Article
• Language:
  English
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Relation:
  Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica;35
• Subject:
  Priest’s Mill in Łódź;
  industrial archaeology;
  ice house;
  Księży Młyn;
  archeologia przemysłowa;
  lodownia
• Identifier:
  0208-6034;
  http://hdl.handle.net/11089/34815 ;
  2449-8300;
  10.18778/0208-6034.35.13
• Data provider:
  Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego
• Can I use it?:
  check license
• Type:
  image