Description

• Title:
  The Yugoslav „special war” against the backdrop of the concept and doctrine of universal national defense of the SFRY – theory and evolution
• Creator:
  Kuś, Małgorzata
• Description:
  This article is an attempt to analyze and systematize views on the Yugoslav concept of special warfare, known as “specijalni rat”, which is an integral part of the doctrine of universal national defense. Its aim is to present the origins, evolution, and legal and theoretical foundations of this concept against the background of doctrinal and systemic solutions implemented within the framework of the SFRY's universal national defense system. This has made it possible to systematize the current state of knowledge in this area and to emphasize the importance and uniqueness of the solutions applied in the field of defense policy in the former Yugoslavia, which were developed in response to actions (including asymmetric ones, to use contemporary nomenclature) on the part of the Croatian and Serbian political opposition and countries hostile to the Yugoslav state during the Cold War. This article presents the origins of the „special war” in the context of the Cold War and Yugoslavia's unique geopolitical position, taking into account the place and role of the Yugoslav People's Army, the security services, and the Territorial Defense in implementing its objectives. Particular emphasis is placed on its psychological, political, intelligence, and paramilitary dimensions, as well as on the legal and social mechanisms that were supposed to ensure the state's resilience to external and internal threats. ;
  Niniejszy artykuł jest próbą analizy oraz usystematyzowania poglądów dotyczących jugosłowiańskiej koncepcji wojny specjalnej, zwanej „specijalni rat”, stanowiącej integralną część doktryny powszechnej obrony narodowej. Jego celem jest przedstawienie genezy, ewolucji oraz prawnych i teoretycznych podstaw powstania wymienionej koncepcji na tle rozwiązań doktrynalnych i systemowych prowadzonych w ramach systemu powszechnej obrony narodowej SFRJ. Pozwoliło to na usystematyzowanie dotychczasowego stanu wiedzy w tym zakresie oraz podkreślenie wagi, znaczenia i unikatowości rozwiązań zastosowanych w obszarze polityki obronnej w byłej Jugosławii, które powstały w odpowiedzi na działania (w tym asymetryczne używając współczesnej nomenklatury) płynące ze strony politycznej opozycji chorwackiej i serbskiej oraz państw nastawionych wrogo wobec państwa jugosłowiańskiego w okresie zimnej wojny. W przedmiotowym artykule przedstawiono genezę „wojny specjalnej” w warunkach zimnej wojny w kontekście unikalnego położenia geopolitycznego Jugosławii, uwzględniając miejsce oraz rolę Jugosłowiańskiej Armii Ludowej, służb bezpieczeństwa oraz Obrony Terytorialnej w implementacji jej założeń. Szczególny nacisk położono na jej wymiar psychologiczny, polityczny, wywiadowczy i paramilitarny, a także na mechanizmy prawne i społeczne, które miały zapewnić odporność państwa na zewnętrzne i wewnętrzne zagrożenia. 
• Object availability:
  free access
• Rights: http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0 ;
  Prawa autorskie (c) 2025 Małgorzata Kuś
• Date:
  2025.12.17
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion;
  Artykuł naukowy
• Language:
  Polish
• Source:
  Balcanica Posnaniensia. Acta et studia; Vol. 32 (2025); 195–212;
  Balcanica Posnaniensia Acta et studia; Tom 32 (2025); 195–212;
  2450-3177;
  0239-4278
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Adam Mickiewicz University Poznan
• Relation: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/bp/article/view/49315/41825
• Subject:
  special warfare;
  information warfare;
  asymmetric and special operations;
  territorial defense;
  national defense concept;
  wojna specjalna;
  wojna informacyjna;
  działania asymetryczne i specjalne;
  obrona terytorialna;
  koncepcja obrony narodowej
• Identifier: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/bp/article/view/49315
• Data provider:
  Platforma Otwartych Czasopism Naukowych UAM
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  text