Description

• Title:
  Juridiction de confédération en Pologne dans les années 1764-1795
• Creator:
  Abramski, Andrzej
• Description:
  Pour réaliser ses propres buts politiques la noblesse polonaise formait des associations qu'on appelait confédérations. Elles agissaient en remplacement du pouvoir d'Etat, ou visaient à obtenir par force les postulats déterminés. La juridiction de confédération se développa dans la deuxième moitié du XVIIe s. Au déclin de la Ir e République elle se sousmettait à- la transformation progressive. Conformément à la tradition les confédérations des temps de Stanislas Poniatowski visaient à la suspension, pour la période de leur duré, de la juridiction ordinaire. Dans la pratique on faisait seulement arrêter le fonctionnement du tribunal suprême nobiliaire, Tribunal de la couronne. Les tribunaux de première instance, parfois en dépit des actes de confédération, tâchaient d'exécuter leurs fonctions. Les transformations avaient lieu dans la structure d'organisation. Tout d'abord on remarqua l'événement de passer de tribunaux composés des députés, choisis par la noblesse pendant l'assemblé de confédération, à la juridiction du président de la diète et des consultants de la confédération. Pendant la confédération de Targowica (1792 - 1793) les tribunaux de, consultants devinrent les juridictions généralement acceptés. Selon l'opinion des Polonais de ce temps-là les tribunaux de confédération exerçaient leurs fonctions d'une façon défectueuse. Ils devinrent un moyen opportun de combattre les adversaires politiques et de la lutte, parmi les confédérés, pour saisir le pouvoir. Dans ce but on tirait profit de l'ouverture de la procédure de confédération à titre d'office ainsi que de l'admissibilité d'arrêter le suspect. De cette manière on violait les principes du procès et surtout le privilège neminem captivabimus nisi iure victum qui interdisait, excepté les cas du pire crime, l'arrestation des possesseurs nobles sans jugement du tribunal. Les abus étaient causés le plus souvent par le manque de la détermination précise de la compétence des tribunaux de confédération. Un rôle significatif jouait aussi le défaut de contrôle des tribunaux particularistes du côté des confédérations générales. La disparition d'appels de jugement de juridictions nommées par les confédérations locales aux tribunaux de confédération générale était caractéristique. Ce fait menait parfois à l'insubordination des juges de confédération.;
  I. Sądy zwyczajne podczas konfederacji. II. Partykularne sądy konfederackie. 1. Sądy konfederackie sensu stricto. A. Organizacja. B. Kompetencje. 2. Sądy konsyliarskie. A. Organizacja. B. Kompetencje. C. Ochrona sądów konsyliarskich. III. Sądy konfederacji generalnych. 1. Organizacja. 2. Kompetencje. IV. Sądy wojskowe konfederacji barskiej. V. Postępowanie w sądach konfederackich. 1. Wszczęcie postępowania. 2. Aresztowanie. 3. Pozywanie. 4. Postępowanie dowodowe. 5. Patroni. 6. Komdamnaty. 7. Wyroki. 8. Środki odwoławcze. 9. Egzekucje. VI. Ocena sądownictwa konfederackiego. I. Konfederacje czasów stanisławowskich, zgodnie z dawną tradycją, z reguły zawieszały funkcjonowanie sądów zwyczajnych. Pryncypialne stanowisko w kwestii zawieszenia sądownictwa zajmowali organizatorzy tych konfederacji, które wymierzone były przeciw królowi i jego stronnikom. Niektóre związki konfederackie z lat 1768 - 1772, tamując bieg zwyczajnej sprawiedliwości, ogłaszały za nieważne i nielegalne wszelkie orzeczenia wydane po akcie konfederacji barskiej oraz przewidywały sankcje karne dla urzędników sądowych, nie respektujących zaleceń konfederacji. Również konfederacja generalna koronna z 1792 r. nakazywała Trybunałom, komisjom, cuiuscunque nominis jurysdykcjom, aby sądy swoje do uspokojenia Rzpltej zalimitowali i nikogo sub poenis iucapacitatis honorum et munium ex nuc extendentis, sądzić nie ważyli się. Mimo tych deklaracji, nie zawsze jednak faktycznie zawieszano sądownictwo zwyczajne. W czasach barskich nie wszystkie sądy ziemskie i grodzkie stosowały się do poleceń konfederacji. Także w początkowym okresie funkcjonowania konfederacji targowickiej nie przestrzegano ściśle jej poleceń. Jeszcze w sierpniu 1792 r., mimo zawiązania konfederacji, nadal działały sądy ziemiańskie w Wielkopolsce. Konfederacja ziemi ciechanowskiej wyraźnie natomiast zachowywała dla utrzymania biegu sprawiedliwości sądy ziemiańskie, komisję porządkową cywilno-wojskową oraz pisarzy (aktowego i sądowego) w swej trwałości i obowiązków ich ciągłości. Ostatecznie doprowadzono jednak do zawieszenia sądownictwa zwyczajnego, bowiem targowica nakazywała poprawiać akty związków partykularnych, odbiegające od aktu konfederacji generalnej.
• Object availability:
  free access
• Date:
  1984.12.28
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion
• Language:
  Polish
• Source:
  Czasopismo Prawno-Historyczne; Vol. 36 No. 2 (1984); 145-170;
  Czasopismo Prawno-Historyczne; Tom 36 Nr 2 (1984); 145-170;
  2720-2186;
  0070-2471
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Adam Mickiewicz University Poznan
• Relation: http://pressto.amu.edu.pl/index.php/cph/article/view/48387/39217
• Subject:
  konfederacja;
  sądownictwo konfederacyjne;
  XVIII wiek;
  neminem captivabimus nisi iure victum;
  nadużycie prawa;
  confédération;
  juridiction de confédération;
  XVIIIe siècle;
  Abus de droit;
  abus de droit
• Identifier: http://pressto.amu.edu.pl/index.php/cph/article/view/48387
• Data provider:
  Platforma Otwartych Czasopism Naukowych UAM
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  text