Object's details: The Teutonic commander brick castle in Klaipeda in the light of medieval written sources

Provider:Akademicka Platforma Czasopism

Description

Title:
The Teutonic commander brick castle in Klaipeda in the light of medieval written sources
Creator:
Jóźwiak, Sławomir
Description:
The analysis of written sources allows to claim that the first fortified settlement (constructed of wood and earth) was erected in Klaipeda (Memel in German, Klaipėda in Lithuanian) in 1253. In 1290, the square-rectangular stronghold was surrounded by a stone wall (it was confirmed in sources dating back to 1323). Unfortunately, the castle’s interior enclosure at that time is unknown. In sources dating back to the 13th and 14th centuries, published in Latin, a stronghold like this was called a “castrum”. The analysis of the sources, disregarded so far by researchers, demonstrated that a brick castle’s interior enclosure in Klaipeda (“Gemach” of the commander, bakery, church) had existed in the first decade of the 15th century. Most likely in 1408 the castle was thoroughly redeveloped (to take a quadrangular or rectangular shape), and this could be accomplished concurrently with the demolition of old buildings. Construction works accelerated in 1417, yet the entire interior enclosure (i.e., basements, the ground floor, first floor, attic) – that dates back to this time – can be confirmed only in two wings of the high castle. Probably the other two wings (surrounded by enclosure walls) remained undeveloped. It is not known whether the four round corner towers had been already there; tangible evidence exists only with regard to two of them. The so-far existing research hypothesis is also based on false premises: it claimed that the main castle tower (“Bergfried”), erected as early as before the mid-14th century, was a free-standing bergfried in the castle courtyard. In Klaipeda, such a stronghold never existed.Translated by Ewa Kościałkowska-Okońska;
Na podstawie przeprowadzonej analizy źródeł udało się ustalić, że pierwszy gród (o charakterze drewniano-ziemnym) wzniesiono w Kłajpedzie w 1253 roku. Wbrew twierdzeniom dotychczasowych uczonych wspomniany w dokumencie z 1254 roku „Bergfried” był drewnianą wieżą zlokalizowaną w bliskim sąsiedztwie grodu na jakiejś wyspie w ujściu wód Zalewu Kurońskiego do Bałtyku. W 1290 roku warownię na planie czworoboku – prostokąta otaczał mur kamienny (potwierdzony w 1323 roku). Niestety, zabudowa przestrzeni jej wnętrza z tego czasu nie jest znana.Zarówno w źródłach trzynasto-, jak i czternastowiecznych, redagowanych w języku łacińskim,była ona określana mianem „castrum”. Cała trudność w interpretacji odnośnychprzekazów polega na tym, że przynajmniej do lat dziewięćdziesiątych XIV wiekunie da się bezspornie udowodnić lokalizacji tej warowni w miejscu późniejszegozamku (a w tym czasie przynajmniej dwukrotnie padała ona ofiarą pożarów – 1360,1379). Stąd też pozbawione jakichkolwiek podstaw były sugestie dotychczasowychuczonych o rzekomych podobieństwach w połowie XIV stulecia układu przestrzennegomurowanego zamku komturskiego w Świeciu i w sumie nie wiadomo jak wyglądającejwarowni w Kłajpedzie. Analiza dotąd nieuwzględnianych przez badaczy źródełpisanych pozwoliła stwierdzić, że jakaś murowana zabudowa przestrzeni zamkowejw Kłajpedzie („gemach” komtura, piekarnia, kościół) istniała w pierwszej dekadzieXV wieku. Najprawdopodobniej w 1408 roku rozpoczęła się gruntowna przebudowatej warowni na planie regularnym (czworobocznym lub prostokątnym), co mogło iść w parze z wyburzaniem starych budynków. Intensyfikacja prac nastąpiła w 1417 roku, ale z tego czasu są jedynie dowody na istnienie pełnej zabudowy (w konfiguracji piwnice, parter, piętro, strych) dwóch skrzydeł zamku wysokiego. Być może dwa pozostałe (otoczone obwodowym murem obronnym) pozostały niezabudowane. Nie wiadomo, czy już wówczas wzniesiono cztery narożne, okrągłe wieże, co jako pewnik przyjmowano w dotychczasowej literaturze przedmiotu (potwierdzone dowodami są jedynie dwie). Na błędnych przesłankach opierała się również teza o istnieniu zbudowanej jeszcze przed połową XIV wieku osobno stojącej (na dziedzińcu) głównej wieży zamkowej („Bergfried”). Takiej w warowni w Kłajpedzie w ogóle nie było.
Object availability:
free access
Rights:
Prawa autorskie (c) 2015 Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym
Date:
2015.09.16
Type:
info:eu-repo/semantics/article;
info:eu-repo/semantics/publishedVersion
Language:
Polish
Source:
Klio. CPDPiP; Vol. 32 No. 1 (2015); 3-29;
Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym; Tom 32 Nr 1 (2015); 3-29;
2719-7476;
1643-8191
Format:
application/pdf
Publisher:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Relation: https://apcz.umk.pl/KLIO/article/view/KLIO.2015.001/6995
Identifier: https://apcz.umk.pl/KLIO/article/view/KLIO.2015.001
Data provider:
Akademicka Platforma Czasopism

Similar objects

The Teutonic commander brick castle in Klaipeda in the light of medieval written sources

Creator:Jóźwiak, Sławomir

Date:2015.09.16

Type:text

Mieczysław Haftka, Zamki krzyżackie Dzierzgoń – Przezmark – Sztum. Szkice z dziejów

Creator:Jóźwiak, Sławomir

Date:2011.07.01

Type:text

Magdalena Satora, Społeczny odbiór procesu i upadku zakonu templariuszy we Francji w pierwszej połowie XIV wieku

Creator:Jóźwiak, Sławomir

Date:2011.07.01

Type:text

Nowy spis urzędników krzyżackich

Creator:Jóźwiak, Sławomir

Date:2022.01.07

Type:text

Sylvain Gouguenheim, Tannenberg 15 juillet 1410

Creator:Jóźwiak, Sławomir

Date:2013.08.01

Type:text

Karol Polejowski, Matrimonium et crux. Wzrost i kariera rodu de Brienne w czasie wypraw krzyżowych (do początku XIV wieku) [Matrimonium et crux. The rise and career of the Brienne family during the Crusades (until the beginning of the 14th century)]

Creator:Jóźwiak, Sławomir

Date:2017.10.17

Type:text

Die Steinbrückenbauer des lateinischen Europas (11.–14. Jahrhundert) im Spiegel der Schriftquellen

Creator:Jóźwiak, Sławomir

Date:2021.09.17

Type:text

Amtsbücher des Deutschen Ordens um 1450. Pflegeamt zu Seehesten und Vogtei zu Leipe [Office books of the Teutonic Order around 1450. Pflegeamt in Seehesten and Vogtei in Leipe]

Creator:Jóźwiak, Sławomir

Date:2018.12.30

Type:text

Federacja Bibliotek Cyfrowych

Object's details: The Teutonic commander brick castle in Klaipeda in the light of medieval written sources

Description

Similar objects