Description

• Title:
  Mechanisms of counterfeiting scientific facts – pseudoscience and pseudo-archaeology
• Creator:
  JAROSZ, Katarzyna
• Description:
  The aim of this paper is to identify the mechanisms and techniques of counterfeiting science. Archaeological non-rational hypothesis seem to be very attractive for the public in spite of the fact that genuine information is widely available. I aim to verify how and why these pseudoscientific theories diffused in Polish reality, to what extent the reality influenced them and how the attitude towards such topics was changing in the second part of the 20th century. Materials for my analysis were articles about archaeology, published in Polish popular science journals in the years 1945-1999. Two different tendencies can be observed. Some authors –mostly renowned scientists- explain to the readers, why these theories are impossible to prove scientifically. On the other side, running parallel, there are many articles written by proponents of pseudo-archaeology. The most common mechanisms of counterfeiting facts are: presenting artifacts without archaeological context, distorting their scale, distorting the facts, leaving a reader in a state of uncertainty, rejection of rational argument, lack of skepticism, care and logic. Sometimes other alternatives are not checked, and the concepts of greater probability, but less attractive for the public, are not even considered, only in order to attach a reader’s attention.;
  Celem artykułu jest przedstawienie, jakie są techniki i mechanizmy fałszowania faktów naukowych. Archeologiczne pseudonaukowe hipotezy wydają się bardzo atrakcyjne dla społeczeństwa, mimo faktu, że z naukowego punkty widzenia są one niemożliwe. Istotne zatem wydaje się zbadanie, dlaczego i w jakim stopniu te pseudonaukowe teorie istniały i rozwijały się w polskim społeczeństwie, do jakiego stopnia rzeczywistość pozanaukowa wpływała na ich tworzenie i jak zmieniał się stosunek do pseudonaukowych teorii w drugiej połowie XX wieku. Materiałem badawczym były artykuły dotyczące archeologii, opublikowane w polskich czasopismach popularnonaukowych w latach 1945-1999. Można zaobserwować dwie przeciwstawne tendencje, często występujące w tym samym czasie. Część autorów- najczęściej naukowców i specjalistów w określonej dziedzinie- tłumaczy czytelnikom, dlaczego pseudonaukowe fakty, zjawiska i teorie nie są możliwe z naukowego punktu widzenia. Z drugiej strony jednak ukazało się wiele tekstów pisanych przez zwolenników pseudonaukowych teorii. Wśród najczęściej stosowanych technik fałszowania naukowych faktów i zjawisk wymienić należy: przedstawianie artefaktów bez archeologicznego kontekstu, zmiana ich skali, pomijanie określonych faktów lub fałszowanie ich, odrzucanie racjonalnych argumentów, brak logiki w rozumowaniu. Zdarza się, że przedstawiana jest tylko jedna możliwość zaistnienia określonego zjawiska. Często fakty i zjawiska bardziej prawdopodobne, lecz mniej atrakcyjne medianie, a zatem mniej przyciągające ewentualnego czytelnika, nie są brane pod uwagę.
• Object availability:
  free access
• Date:
  2020.11.27
• Type:
  info:eu-repo/semantics/article;
  info:eu-repo/semantics/publishedVersion
• Language:
  English
• Source:
  Economic and Environmental Studies; Vol 14 No 1 (29) (2014); 39-49;
  Economic and Environmental Studies; Vol. 14 No. 1 (29) (2014); 39-49;
  Economic and Environmental Studies; Tom 14 Nr 1 (29) (2014); 39-49;
  Economic and Environmental Studies; Том 14 № 1 (29) (2014); 39-49;
  Economic and Environmental Studies; Diel 14 Číslo 1 (29) (2014); 39-49;
  1642-2597
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego
• Relation: https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/ees/article/view/2830/2291
• Subject:
  archaeology;
  pseudoscience;
  pseudo-archaeology;
  archeologia;
  pseudonauka;
  pseudoarcheologia
• Identifier: https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/ees/article/view/2830
• Data provider:
  Platforma Czasopism Uniwersytetu Opolskiego
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  text