Object's details: Służąc dwóm panom – włoskość komedii Goldoniego z polskiej perspektywy o przekładzie „Sługi dwóch panów” autorstwa Jana Polewki

Provider:Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego

Description

Title:
Służąc dwóm panom – włoskość komedii Goldoniego z polskiej perspektywy o przekładzie „Sługi dwóch panów” autorstwa Jana Polewki
Creator:
Kwaśniewska-Urban, Paulina
Contributor:
Kaczmarek, Tomasz;
Kobylska, Dominika;
Kowalik, Katarzyna;
Cavallo, Stefano;
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Neofilologii;
Paulina Kwaśniewska-Urban — italianistka, przekładoznawczyni, adiunkt w Instytucie Neofilologii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w 2020 roku uzyskała tytuł doktora literaturoznawstwa. Autorka monografii Służąc dwóm panom. Carlo Goldoni w polskim przekładzie. Badaczka literatury włoskiej i jej transferu do polskiego polisystemu literackiego. Tłumaczka powieści graficznych i komiksów.
Description:
Artykuł prezentuje dominujące strategie tłumackie przyjmowane przy przekładach Goldoniego na język polski. Strategie te są pokłosiem tradycyjnego spojrzenia na teatr włoski jako nośnik stereotypowych wyobrażeń o Bel Paese. Autorka na przykładzie tłumaczenia Sługi dwóch panów autorstwa Jana Polewki z 2017 roku prezentuje elementy przekładu, które wprowadzają do języka i kultury docelowej „włoskość” (cecha stała wszystkich tych elementów występujących w analizowanej komedii, które odwołują się do stereotypowego obrazu Włoch). Znaczniki „włoskości” zostały dla potrzeb artykułu podzielone na cztery grupy: pozostawienie włoskich imion, wprowadzenie imion brzmiących „włosko”; zastosowanie zwrotów w języku włoskim i pseudowłoskich; pozostawienie lub wprowadzenie włoskich nazw toponomastycznych; zastosowanie odniesień intertekstualnych. Wszystkie cztery grupy zostały w artykule dokładnie opisane i przeanalizowane. Autorka dowodzi w swoim artykule, że znaczniki „włoskości” służą oddaniu zakorzenionej we włoskiej kulturze konwencji teatralnej i podczas transferu do kultury polskiej stają się elementami obcymi, rozpatrywanymi jako „różnica”. Wprowadzenie polskiego kontekstu pozwala tłumaczowi na uruchomienie w tekście znaczników „włoskości”, które tylko częściowo pokrywają się ze znacznikami obecnymi już w tekście Goldoniego.;
Lo scopo dell’articolo è quello di presentare le strategie traduttive dei testi goldoniani dominanti nella ricezione polacca, nonché il modo in cui esse vengono influenzate dalla tradizione del vedere nel teatro italiano un modello perfetto di cultura del Bel Paese. La cornice utilizzata è quella che mette in rilievo gli elementi visti nella cultura d’arrivo come tipici per la cultura di partenza, che nel nostro caso sono i segni dell’italianità. Nella nostra analisi ci soffermeremo sulla traduzione di Il servitore di due padroni di Carlo Goldoni compiuta da Jan Polewka nel 2017. Verranno studiati quattro gruppi di elementi visti come portatori d’italianità ossia: i nomi propri, le locuzioni e le parole italiane, i toponimi e l’intertestualità. La difficoltà della traduzione teatrale sta nel decifrare i segni teatrali, che sono delle unità di dimensione molto diversa tra loro, e nel renderli leggibili nella lingua d’arrivo. Ancora più difficile sembra il ruolo del traduttore di un testo teatrale del passato. La decodificazione del testo da parte del traduttore dovrebbe abbracciare anche la riflessione sul geno-testo anteriore, su una teatralità anteriore che nel caso delle commedie goldoniane racchiude anche la tradizione della commedia dell’arte, il che ci sembra particolarmente importante quando abbiamo a che fare con le traduzioni preparate per il palcoscenico e non per la lettura endofasica. La traduzione da noi proposta per l’analisi ci mostra come i traduttori polacchi si sforzino in diversi modi di rendere comprensibile la tradizione goldoniana e dare più possibilità interpretative per le messe in scena adoperando lo strumento dell’italianità.
Object availability:
free access
Rights: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 ;
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe;
© Copyright by Authors, Łódź–Kraków 2021 © Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź–Kraków 2021 © Copyright for this edition by AGENT PR, Łódź–Kraków 2021
Date:
2021.07.14;
2021
Type:
Book chapter
Language:
Polish
Format:
application/pdf;
image/jpeg
Publisher:
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Relation:
Sperimentare ed esprimere l’italianità. Aspetti letterari e culturali. Doświadczanie i wyrażanie włoskości. Aspekty literackie i kulturowe;
Subject:
Carlo Goldoni;
przekład teatralny;
włoskość;
traduzione teatrale;
italianità
Identifier:
Kwaśniewska‑Urban P., Służąc dwóm panom – włoskość komedii Goldoniego z polskiej perspektywy o przekładzie „Sługi dwóch panów” autorstwa Jana Polewki, [w:] Sperimentare ed esprimere l’italianità. Aspetti letterari e culturali. Doświadczanie i wyrażanie włoskości. Aspekty literackie i kulturowe, Kaczmarek T., Kobylska D., Kowalik K., Cavallo S. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2021, s. 269-284, DOI: 10.18778/8220-478-0.21;
978-83-8220-478-0;
http://hdl.handle.net/11089/38005 ;
978-83-8220-479-7;
10.18778/8220-478-0.21
Data provider:
Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego

Similar objects

Służąc dwóm panom – włoskość komedii Goldoniego z polskiej perspektywy o przekładzie „Sługi dwóch panów” autorstwa Jana Polewki

Creator:Kwaśniewska-Urban, Paulina

Date:2021.07.14 | 2021

Type:text

[Die verstellte Kranke - afisz teatralny] : [Inc.:] Heute, Sonntag den 4 May 1777, wird von der von Sr. Königl. Maj. von Preussen allergnädigst General-privilegirten Wäserschen Gesellschaft deutscher Schauspieler aufgeführet werden Die verstellte Kranke [...] aus dem italienischen des Herrn Goldoni [...].

Date:0001.01.01 - 1777.05.04

Type:other

Can I use it?:yes

[Die verstellte Kranke - afisz teatralny] : [Inc.:] Heute, Montag den 2 Junius 1777, wird von der von Sr. Königl. Maj. von Preussen allergnädigst General-privilegirten Wäserschen Gesellschaft deutscher Schauspieler aufgeführet werden Die verstellte Kranke [...] aus dem italienischen des Herrn Goldoni [...].

Date:0001.01.01 - 1777.06.02

Type:other

Can I use it?:yes

[Der Lügner - afisz teatralny] : [Inc.:] Heute, Mittwoch den 28 May 1777, wird von der von Sr. Königl. Maj. von Preussen allergnädigst General-privilegirten Wäserschen Gesellschaft deutscher Schauspieler aufgeführet werden Der Lügner [...] aus dem italienischen des Herrn Goldoni übersetzt [...].

Date:0001.01.01 - 1777.05.28

Type:other

Can I use it?:yes

[Die verstellte Kranke - afisz teatralny] : [Inc.:] Heute, Donnerstag den 5 Junius 1777, wird von der von Sr. Königl. Maj. von Preussen allergnädigst General-privilegirten Wäserschen Gesellschaft deutscher Schauspieler auf höchsten Befehl aufgeführet werden Die verstellte Kranke [...] aus dem italienischen des Herrn Goldoni [...].

Date:0001.01.01 - 1777.06.05

Type:other

Can I use it?:yes

[Geschwind ehe es jemand erfährt, oder Der besondere Zufall = Prędko, nim się kto dowie, albo Przypadek osobliwszy - afisz teatralny] : [Inc.:] Mit Gnädigster Erlaubnis der Kron-Gross-Marschalls-Jurisdiction, Werben die neuen deutschen Schauspieler, heute Sonnabends den 5 May 1781 die Ehre haben aufzuführen [...] Geschwind ehe es jemand erfährt, oder Der besondere Zufall [...].

Date:1781.05.05

Type:other

Can I use it?:yes

Mit gnädigster Erlaubniss der Kron- Gross- Marschalls- Jurisdiction, Werden die neuen deutschen Schauspieler, heute Sonnabends den 5 May 1781, die Ehre haben aufzuführen, Ein hier nie gesehenes Preisstück, sowohl des Hamburger als Wiener Theaters in ungebundener Rede und drey Aufzügen, genannt: Geschwind, ehe es jemand erfährt, oder Der besondere Zufall = Za pozwoleniem zwierzchnosci juryzdykcyi marszałkowskiey, dziś w sobotę dnia 5 maia roku 1781 nowotni komedyanci niemieccy będą mieli honor reprezentować komedyą z hamburskiego y wiedeńskiego teatru, ktora tu ieszcze nigdy widziana nie była, w niewiązaney mowie we trzech aktach, pod tytułem: Prędko, nim się kto dowie, albo Przypadek osobliwszy.

Date:1781.05.05 - ...

Type:other

Can I use it?:yes

Carlo Goldoni : studio

Creator:Molmenti, Pompeo Gherardo (1852-1928)

Date:1880

Type:other

Federacja Bibliotek Cyfrowych

Object's details: Służąc dwóm panom – włoskość komedii Goldoniego z polskiej perspektywy o przekładzie „Sługi dwóch panów” autorstwa Jana Polewki

Description

Similar objects