Description

• Title:
  Przez wąwozy i lasy. Armia bizantyńska wobec trudno dostępnych obszarów w świetle IX konstytucji Taktyk Leona VI Mądrego
• Creator:
  Marinow, Kirił
• Contributor:
  Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Historii, Katedra Historii Bizancjum;
  cyrillus.m@wp.pl
• Description:
  The Byzantine emperor Leo VI the Wise (886–912) wrote an extensive military treatise which compiled the knowledge of the Byzantines in the art of war. Among his considerations, one can find a discussion concerning the issue of ensuring safe and effective passage of the imperial army marching across difficult and dangerous areas, most notably mountain ravines and forests. The article in hand presents a detailed analysis of Constitution Nine of the Taktika, which the author devoted to marching. The said analysis demonstrates the especially difficult conditions faced by the troops in difficult terrain, where the possibility of easy manoeuvring was markedly limited; the crossing of areas such as these was seen as particularly dangerous on account of being very suitable for a sudden counterattack of the enemy waiting in ambush. Thus, the treatise appealed for cautious approach to such territories and advised to leave it behind at the earliest opportunity. As a result, the learned emperor recommended maximising the agility of the army while planning an invasion: dispensing with large wagons, using pack animals instead of carts, relieving the heavily armed infantrymen of some of their equipment. Under such circumstances, the army had to depend on the light and more agile infantry regiments for its protection and with regard to military action: the peltasts were particularly effective in densely forested areas, while the slingers and archers were more suitable for fighting in mountain gorges. Generally speaking, it was much easier for the infantry to cross such territories, which made their role become more prominent in mountainous and forested areas. These recommendations were all the more important given the fact that the territory of the Byzantine Empire was for the most part composed of such areas, particularly in the Balkan Peninsula.;
  Cesarz bizantyński Leon VI Mądry (886–912) jest autorem obszernego kompendium o tematyce militarnej, które stanowiło podsumowanie dotychczasowej wiedzy Bizantyńczyków w dziedzinie sztuki wojennej. W swoich rozważaniach nie pominął także istotnego zagadnienia, jakim były zasady bezpiecznego i skutecznego przekraczania trudno dostępnych i niebezpiecznych terenów – przede wszystkim wąwozów górskich i obszarów zalesionych – przez maszerującą armię cesarską. W tym kontekście w artykule szczegółowej analizie poddano IX konstytucję Taktyk cesarskich, która poświęcona została właśnie przemarszom wojska bizantyńskiego. W świetle tej analizy wzmiankowane tereny jawią się jako szczególnie trudne do poruszania się, wyjątkowo ograniczające swobodne manewrowanie oddziałów, a co za tym idzie – skrajnie niebezpieczne, gdyż idealne do zorganizowania w nich zasadzki przez przeciwnika. Forsując zatem takie terytoria, należało zachować szczególną czujność, starając się opuścić je możliwie najszybciej. W związku z tym uczony cesarz rekomendował, by planując najazd na wrogie terytorium charakteryzujące się powyższą rzeźbą terenu, maksymalnie zredukować obciążenia armii – zrezygnować z dużych taborów, wozy zastąpić zwierzętami jucznymi, ograniczyć liczbę jeźdźców, a ciężkozbrojnych piechurów oswobodzić z części rynsztunku. Ciężar osłony armii i działań zbrojnych na takich obszarach spadał na lekkozbrojne i bardziej mobilne jednostki piesze, przy czym oszczepnicy byli najskuteczniejsi w gęsto zarosłych terenach, a łucznicy i procarze w pozbawionych gęstego zalesieniach wąwozach górskich. W ogóle oddziałom pieszym łatwiej było pokonać takie terytoria, co podnosiło ich znaczenie podczas działań w górach i lasach. Rekomendacje te miały o tyle istotne znaczenie, że znaczne terytoria cesarstwa bizantyńskiego, szczególnie te znajdujące się na obszarze Półwyspu Bałkańskiego, charakteryzowały się właśnie górzystym i lesistym ukształtowaniem.
• Object availability:
  free access
• Rights:
  © Copyright by Authors, Łódź 2017; © Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2017
• Date:
  2018.06.12;
  2017
• Type:
  Article
• Language:
  Polish
• Format:
  application/pdf
• Publisher:
  Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Relation:
  Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica;99
• Subject:
  Byzantium;
  Byzantine art of war;
  mountain warfare;
  Byzantine military manuals;
  Taktika of Leo the Wise;
  mountains and forests in Byzantium;
  Bizancjum;
  bizantyńska sztuka wojenna;
  działania wojenne w górach;
  bizantyńskie podręczniki wojskowości;
  Taktyki Leona VI Mądrego;
  góry i lasy w Bizancjum
• Identifier:
  0208-6050;
  http://hdl.handle.net/11089/25038 ;
  2450-6990;
  10.18778/0208-6050.99.02
• Data provider:
  Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego
• Can I use it?:
  seek permission
• Type:
  image